Özet:
Ege Denizi ile Akdeniz’in geçiş yerinde bulunan Girit, Kıbrıs’tan sonra Doğu Akdeniz’in
ikinci büyük adasıdır. Stratejik konumu ve önemi nedeniyle Girit tarihinde defalarca el
değişmiştir. Bu el değiştirmelerin bir sonucu olarak Ada yüzyıllar boyunca farklı
kültürlerin etkileşim mekanı olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Ada’nın el
değiştirmelerinin bir sonucu olan kültürel melezlenmenin Ada’nın mekansal
oluşumundaki etkilerini araştırmaktadır. Bu etkileri araştırabilmek için Ada’nın geçiş
süreçleri incelenmiş ve Ada içerisinde bir odak noktası seçilmiştir. Diğer bir ifadeyle,
1923 yılında Türkiye‐Yunanistan arasında gerçekleşen nüfus mübadelesinin Resmo’nun sosyo‐kültürel ve mekansal dokusuna olan etkileri araştırılmıştır. Araştırma alanı olarak Resmo’nun seçilmesinin iki önemli nedeni vardır. Birincisi, Resmo’daki mimari Ada’nın diğer şehirlerinden daha melez bir yapıdadır. İkincisi, bu konuda var olan birincil kaynaklar konunun çalışılmasını teşvik etmekte ve mümkün kılmaktadır. Bu çalışmanın temel kaynakları Girit Akdeniz Araştırmaları Enstitüsü’nün
arşivinde bulunan Resmo Mülteci Rehabilitasyon Komitesi belgeleri ve 1900‐1927
tarihleri arasında tutulan Resmo Belediyesi kayıtlarıdır.
Yapılan arşiv, alan ve literatür çalışmaları ile nüfus mübadelesinin Resmo eski şehrin
sosyo‐kültürel ve mekansal dokusuna olan etkileri incelenirken, her iki ulus devlet için
de bir homojenleştirme ideali ile gerçekleşen nüfus mübadelesi, Resmo eski şehrin
kültürel olarak heterojenleşmesine neden olduğu sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla
kırılma noktası gibi görünen bu müdahale ile şehir, tarihindeki melezlenme yolculuğuna
devam etmiştir. Bu araştırmanın sonucunda, 20. yüzyılda Resmo’nun kent morfolojisinin kullanıcı
etkisiyle belirlendiği öne sürülmektedir. 20. yüzyıl Resmo’sunda devlet, kullanıcı
değişikliğini yönlendiren ve kent mekanını dolaylı olarak dönüştüren önemli bir aktör
olarak karşımıza çıkmaktadır.
