Özet:
İstanbul'daki tarihi bahçelerin sınıflandırılarak mimari elemanlarıyla birlikte incelendiği ve
koruma sorunlarının ele alındığı bu çalışmanın birinci bölümünde literatür özeti, çalışmanın
amacı, literatüre katkısı ve yöntemi yer almaktadır. İkinci bölüm dört kısımdan oluşmaktadır.
İlk kısımda İstanbul’da Osmanlı Dönemi’nde gelişen bahçe tasarım anlayışı ve bahçelerin
tasarım özelliklerinin belirlenmesinde etkili olan unsurlar incelenmiştir. İkinci kısımda
İstanbul'daki tarihi bahçelerinin ilişkide oldukları yapılar ve kullanım amaçları göz önüne
alınarak sınıflandırması yapılmıştır. Bu sınıflara ait bahçelerden örnekler seçilerek, seçilen her
bahçenin tarihsel gelişimi, tasarımına yön veren estetik anlayışı ve tasarım ilkeleri aktarılmış,
bu bahçeler ile ilgili eski harita, plan ve fotoğraflar günümüze ait harita, plan ve fotoğraflar ile
karşılaştırılmış ve alan incelemesi yapılarak bahçelerin tasarımının korunmuşluğu
değerlendirilmiştir. Üçüncü kısımda ise çalışmaya dâhil edilen bahçelerde görülen tüm mimari
elemanların kullanım amaçları göz önüne alınarak sınıflandırması yapılmış ve tasarım,
malzeme özellikleri, yapım teknikleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu bölümün sonunda, tespit
edilen mimari elemanların, sınıflandırılan bahçelerin hangilerinde bulunduğunu gösteren bir
çizelge yapılarak bahçelerin tasarım özellikleri ve malzeme çeşitliliği aktarılmaya çalışılmıştır.
Üçüncü bölümde, tarihi bahçelerin genel koruma sorunları, mimari elemanlarında görülen
malzeme bozulmaları ve nedenleri irdelenmiştir. Ayrıca bu bölümde, tespit edilen koruma
sorunlarının sınıflandırılan bahçelerdeki dağılımını göstermek amacıyla bölüm sonu çizelgesi
oluşturulmuştur. Son bölüm olan dördüncü bölümde ise bütün çalışma hakkında bir
değerlendirme yapılarak elde edilen bulgular, sonuçlar ve korumaya yönelik öneriler
aktarılmıştır.
