Özet:
Viskoelastik materyallerde zamana göre harmonik dalga dispersiyonu ve sönümü ile
ilgili yapılan çalışmalar; sadece teorik anlamda değil, aynı zamanda uygulama alanında
da büyük bir öneme sahiptir. Gaz, yağ ve su taşınması gibi birçok endüstrinin
altyapısında kullanılan borular ve kanalların tahribatsız muayenesi bu tür uygulamalara
örnek olarak gösterilmektedir. Birçok yapıda korozyondan korumak amacıyla kanallar
viskoelastik polimerlerle kaplanmaktadır, bu sebeple kanalların tahribatsız testlerinin
yapılabilmesi için dalga yayılımında sönümün ve dispersiyon kurallarının bilinmesi
gerekmektedir.
Bu tezde, lineer viskoelastik malzemeden yapılmış tek katlı içi dolu, tek katlı içi boş, içi
dolu bileşik ve içi boş bileşik silindirlerde eksenel simetrik boyuna dalga yayılımı
çalışmasından bahsedilmiştir. Araştırmalar viskoelastisite teorisinin kesin denklemleri
kullanılarak parçalı homojen cisim modeli kapsamında yapılmıştır. Dispersiyon
denklemi türetilerek nümerik sonuçlar için algoritmalar geliştirilmiştir. Silindir katman
materyallerinin bünye denklemleri fraksiyonel eksponansiyel operatörler aracılığıyla
tanımlanmıştır ve bu bağıntılar nümerik araştırmalarda kullanılmıştır. Katman
materyallerinde karakteristik boyutsuz sürünme zamanını ve elastik sabitlerinin
t = ∞ ’daki değerlerini belirten reolojik parametreler tanımlanarak dalga
dispersiyonuna bu materyallerin viskositesinin etkisi bu parametreler aracılığı ile
öğrenilmiştir. Literatürde verilen ve deneysel olarak belirlenen dispersif sönüm
durumları için dispersiyon eğrileri elde edilmiş ve problem parametrelerinin bu eğrilere
etkisi incelenmiştir.
