Abstract:
Merkezi sinir sisteminde oluşan veya oluşabilecek sorunların tespiti amacıyla
“Tactile Stimulator” diye adlandırılan bir sistem geliştirilmiştir. Merkezi sinir
sisteminden bilgi elde edilmesi amacıyla parmak uçlarında bulunan
mekano reseptörleri uyaran yeni bir yöntem üzerinde çalışılmış ve bir makine
tasarlanmış, üretilmiş, yazılımları kodlanmış ve denekler üzerinde test çalışmaları
yapılmıştır.
Merkezi sinir sistemi birçok bölümden oluşmaktadır ve bu bölümler birbirleri ile
iletişim ve etkileşim halindedirler. Merkezi sinir sisteminde bulunan bir bölümde
herhangi bir sebepten dolayı bir sorun oluştuğundan, sorun oluşan merkezi sinir
sistemi birimi diğer birimleri de etkileyebilmektedir. Merkezi sinir sisteminin
herhangi bir birimi rahatsızlandığında veya bir problem oluştuğunda, reseptörlerin
ilettiği uyarılar, merkezi sinir sisteminin Somatik alan I-II de normal olmayan bir
şekilde karşılık bulmaktadır. Bu bakış açısıyla, parmak uçlarında bulunan
mekano reseptörleri uyararak, deneklerden alınan yanıtların kayıt altına alınıp
analiz edildiğinde merkezi sinir sisteminde oluşan ya da oluşma olasılığı olan
rahatsızlıklar tespit edilebilmektedir. Belirlediğimiz deney grubu ile öncelikle
tasarladığımız ve geliştirdiğimiz sistemin amaçlandığı doğrultuda çalışıp
çalışmadığı test edilmiştir. Ayrıca, deney grubu üzerinde yapılan testler ile yaş ve
cinsiyet gibi farklılıkların denekler üzerindeki etkilerinin olup olmadığının
ayrıştırılması amaçlanmıştır. Daha sonra yapılacak testlerde ise oluşturulacak
deney grubunda, teşhisi konulmuş hastaların, sağlıklı deneklerden ayrılması
amaçlanacaktır.
Geliştirmiş olduğumuz sistem test protokollerine göre parmak uçlarında bulunan
mekanoreseptörleri uyardıktan sonra deneklere 3 farklı soru yöneltmektedir. Bu
sorular “Hangi parmağa daha çok dokundu”, “Hangi parmağı daha çok yukarı doğru
itti” ve “Hangisi önce başladı” şeklindedir. Geliştirmiş olduğumuz sistem sağ el işaret
parmağı ve sağ el orta parmak uçlarında bulunan mekanoreseptörleri
uyarmaktadır. Deneklere sorular vs.net C# da geliştirilen bir uygulama aracılığı ile
sorulmakta ve denekler soruları bilgisayar faresi sol ve sağ tuşlarını kullanarak
cevaplandırmaktadırlar. Deneklerin verdikleri cevaplar SQL Express 2014
kullanılarak modellenmiş ilişkisel veri tabanına test sonuçları daha sonra analiz
etmek üzere kaydedilmektedir.
Test türlerini ve parametrelerini testi oluşturan kişi belirleyebilmektedir.
Geliştirmiş olduğumuz sistem ile cihaza tamamen dinamik bir test oluşturabilme ve
uygulayabilme yeteneği kazandırılmıştır. Ayrıca sistemi oluşturan tüm parçaların
toplam ağırlığı, sistemi kontrol eden kişisel bilgisayar ile birlikte, yaklaşık 3 kg
civarındadır. Taşınması ve test sisteminin hazır hale getirilmesi oldukça kolaydır.
Sistemin mekanik tasarımı AutoCAD ve CATIA ortamında yapılmış, lazer
makinelerde hassas olarak üretilmiştir. Hareket kabiliyeti için adım motor ve
sürücüleri kullanılmıştır. Adım motorlara doğrusal hareket kazandırabilmek için
metal kremayer ve kestamit pinyon kullanılmıştır. Sistemi kontrol eden gömülü
sistem kartının kontrolcüsü PIC18F46K22 kullanılarak tasarlanmış, MikroC de
programlanmış ve devre şeması ARES/ISIS de çizilmiştir. Ayrıca FPGA kullanılarak
sistemi kontrol eden alternatif bir gömülü sistem kartı geliştirilmiştir.
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana
Bilim Dalında test çalışmaları yapılmış ve anlamlı sonuç elde edilmiştir. Ayrıca 24
mavi ve beyaz yaka çalışanı üzerinde de yorgunluk testi yapılmış ve anlamlı sonuç
elde edilmiştir.