Duyusal uyarım sisteminin tasarımı ve uygulaması

Abstract

Merkezi sinir sisteminde oluşan veya oluşabilecek sorunların tespiti amacıyla “Tactile Stimulator” diye adlandırılan bir sistem geliştirilmiştir. Merkezi sinir sisteminden bilgi elde edilmesi amacıyla parmak uçlarında bulunan mekano reseptörleri uyaran yeni bir yöntem üzerinde çalışılmış ve bir makine tasarlanmış, üretilmiş, yazılımları kodlanmış ve denekler üzerinde test çalışmaları yapılmıştır. Merkezi sinir sistemi birçok bölümden oluşmaktadır ve bu bölümler birbirleri ile iletişim ve etkileşim halindedirler. Merkezi sinir sisteminde bulunan bir bölümde herhangi bir sebepten dolayı bir sorun oluştuğundan, sorun oluşan merkezi sinir sistemi birimi diğer birimleri de etkileyebilmektedir. Merkezi sinir sisteminin herhangi bir birimi rahatsızlandığında veya bir problem oluştuğunda, reseptörlerin ilettiği uyarılar, merkezi sinir sisteminin Somatik alan I-II de normal olmayan bir şekilde karşılık bulmaktadır. Bu bakış açısıyla, parmak uçlarında bulunan mekano reseptörleri uyararak, deneklerden alınan yanıtların kayıt altına alınıp analiz edildiğinde merkezi sinir sisteminde oluşan ya da oluşma olasılığı olan rahatsızlıklar tespit edilebilmektedir. Belirlediğimiz deney grubu ile öncelikle tasarladığımız ve geliştirdiğimiz sistemin amaçlandığı doğrultuda çalışıp çalışmadığı test edilmiştir. Ayrıca, deney grubu üzerinde yapılan testler ile yaş ve cinsiyet gibi farklılıkların denekler üzerindeki etkilerinin olup olmadığının ayrıştırılması amaçlanmıştır. Daha sonra yapılacak testlerde ise oluşturulacak deney grubunda, teşhisi konulmuş hastaların, sağlıklı deneklerden ayrılması amaçlanacaktır. Geliştirmiş olduğumuz sistem test protokollerine göre parmak uçlarında bulunan mekanoreseptörleri uyardıktan sonra deneklere 3 farklı soru yöneltmektedir. Bu sorular “Hangi parmağa daha çok dokundu”, “Hangi parmağı daha çok yukarı doğru itti” ve “Hangisi önce başladı” şeklindedir. Geliştirmiş olduğumuz sistem sağ el işaret parmağı ve sağ el orta parmak uçlarında bulunan mekanoreseptörleri uyarmaktadır. Deneklere sorular vs.net C# da geliştirilen bir uygulama aracılığı ile sorulmakta ve denekler soruları bilgisayar faresi sol ve sağ tuşlarını kullanarak cevaplandırmaktadırlar. Deneklerin verdikleri cevaplar SQL Express 2014 kullanılarak modellenmiş ilişkisel veri tabanına test sonuçları daha sonra analiz etmek üzere kaydedilmektedir. Test türlerini ve parametrelerini testi oluşturan kişi belirleyebilmektedir. Geliştirmiş olduğumuz sistem ile cihaza tamamen dinamik bir test oluşturabilme ve uygulayabilme yeteneği kazandırılmıştır. Ayrıca sistemi oluşturan tüm parçaların toplam ağırlığı, sistemi kontrol eden kişisel bilgisayar ile birlikte, yaklaşık 3 kg civarındadır. Taşınması ve test sisteminin hazır hale getirilmesi oldukça kolaydır. Sistemin mekanik tasarımı AutoCAD ve CATIA ortamında yapılmış, lazer makinelerde hassas olarak üretilmiştir. Hareket kabiliyeti için adım motor ve sürücüleri kullanılmıştır. Adım motorlara doğrusal hareket kazandırabilmek için metal kremayer ve kestamit pinyon kullanılmıştır. Sistemi kontrol eden gömülü sistem kartının kontrolcüsü PIC18F46K22 kullanılarak tasarlanmış, MikroC de programlanmış ve devre şeması ARES/ISIS de çizilmiştir. Ayrıca FPGA kullanılarak sistemi kontrol eden alternatif bir gömülü sistem kartı geliştirilmiştir. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında test çalışmaları yapılmış ve anlamlı sonuç elde edilmiştir. Ayrıca 24 mavi ve beyaz yaka çalışanı üzerinde de yorgunluk testi yapılmış ve anlamlı sonuç elde edilmiştir.