Özet:
Enformasyon çağındaki yeniliklerin yaşamın her alanında yarattığı değişimlerden ikisi zaman ve mekân bağlamında örtüşerek mimari tasarım açısından yeni bir olguyu gündeme getirmiştir. Bunlardan ilki kültürel etkinliklerdeki ve bunların eylem alanı olan kültür mekânlarındaki değişimlerdir. İkincisi ise endüstri çağının geride kalması ile birlikte endüstri devrine ait üretim biçimlerindeki ve bunlara ev sahipliği yapan üretim mekânlarındaki değişimlerdir. Bu değişimler günümüzde eskiye ait üretim yapıları olarak endüstri yapılarının işlevini kaybetmesi ve yeni kültürel etkinlik biçimleri için belirli özelliklerde mekânlara ihtiyaç duyulması ile sonuçlanmıştır. Bu doğrultuda endüstri mirası kapsamındaki yapıların günümüz kültür mekânlarının ihtiyaçlarına cevap verecek niteliklere sahip olması ve aynı zamanda kültürel işlevlerin endüstri yapılarının korunması ve sürdürülmesi için olumlu fırsatlar sunması, endüstri yapılarının çoğunlukla kültürel işlevler için uyarlanarak yeniden kullanılması ile sonuçlanmaktadır. İçinde bulunduğumuz enformasyon çağındaki kültürel değişimler ve bu doğrultuda ortaya çıkan mekân ihtiyaçlarının daha iyi kavranabilmesi için, öncelikle enformasyon çağına kadar insanlığın tarih boyunca geçirdiği evreler, kültürel ürün üretimi ve ifade biçimlerindeki etkenler bağlamında ortaya konmuştur. Daha sonra enformasyon çağının getirdiği toplumsal dönüşüm detaylı olarak ele alınarak, bunların yarattığı kültürel değişimler güncel örnekler üzerinden tartışılmıştır. Tarihsel süreçteki bu değişimlerin kültür mekânlarına etkileri kronolojik olarak incelenmiş ve günümüzde kültürel etkinlikler için ihtiyaç duyulan mekân özellikleri ortaya konmuştur. Çalışmanın diğer odağını oluşturan endüstri yapıları kültür mirası ile ilişkisi bağlamında ele alınarak endüstriyel arkeoloji ve endüstri mirası kavramları ve gelişimleri irdelenmiştir. Uyarlanabilir yeniden kullanım uygulamalarının ölçütleri ve süreçleri doğrultusunda, kültürel işlevlerle yeniden kullanım için, endüstri yapılarının özellikleri, sundukları fırsatlar ve oluşturdukları kısıtlar ortaya konmuştur.
Bu iki konu odağında oluşturulan kavramsal çerçeve doğrultusunda endüstri mirasının kültürel işlevlerle yeniden kullanım örnekleri incelenmiştir. Dünyada yapılmış olan uygulamalardan belirli ölçütlere göre seçilen örnekler, tasarımcıları ile gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler ve proje analizleri aracılığıyla, uyarlanabilirlik ölçütleri, dönüşüm süreçleri ve tasarım yaklaşımları açısından irdelenmiştir. Değerlendirmeler ve öneriler ile çalışmanın genel sonuçları ortaya konmuştur.
