Özet:
Havacılık sektörü, büyük bir hızla gelişmeye devam ederken gerek uluslararası gerekse
kıtalararası bütünleşmede büyük rol oynamakta, hatta öncülük etmektedir. Bilişim
sektörünün ardından teknolojik gelişmelerin hem öncüsü hem de öncelikli uygulayıcısı
olması dolayısı ile havalimanı yatırımları çok pahalı, alternatif kullanımı olmayan
yatırımlar haline gelmiştir. Havacılık sektörünün çevreye en fazla zarar veren ulaşım
sektörü olması sebebiyle, kısıtlı olan kaynakların en etkin biçimde değerlendirilmesi
amacıyla ülkemiz de dahil olmak üzere dünya genelinde havalimanlarının işletmeci
kuruluşları işletme etkinliklerinin verimliliğini, doğal kaynaklarının korunmasını ve sosyal
sorumluluk bütünlüğünü sağlamak amacıyla sürdürülebilir yaklaşımlara yönelmektedir.
Çalışma kapsamında yapılan literatür taramasında, sektörün olumsuz etkilerini azaltma
yönünde yapılan çalışmaların genellikle işletme boyutunda yoğunlaştığı tespit edilmiştir.
Oysaki havalimanlarında çevrenin ve doğal kaynakların korunmasına ilişkin yapılacak
çalışmaların, sadece işletme boyutunda değil, planlama ve yapım süreciyle beraber bir
bütün olması sürdürülebilirlik hedefine ulaşmasını sağlayacaktır.
Bu çalışma ile birlikte; “sürdürülebilirlik” kavramı ışığında, havalimanlarının kalbi olan
terminal yapıları tasarımıyla sürdürülebilir gelişme bileşeni olarak ele alınmaktadır.
Çalışma kapsamında, sürdürülebilirliği sertifika ile tescillenmiş terminaller ile otoritelerce
sürdürülebilir kabul edilen terminaller incelenmiştir. Çalışmada; sürdürülebilir bir
havalimanı terminal binası temin ve tesis edilmesi için tasarımcılara mevcut ve yeni
terminal yapılarında sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşabilmeleri amacıyla, yönlendirici
olacak kriterler tespit edilerek sıralanmıştır.
Ulusal ölçekte sürdürülebilir bir tasarım modeli önerisi oluşturmak amacıyla, elde edilen
bu kriterlerin, ülkemizin bölgesel ve ekonomik standartları göz önünde bulundurularak
Alaçatı bölgesinde havalimanı terminal binası üzerinde örneklenmesi çalışmanın özgün
yönünü güçlendirmektedir.
