Özet:
Günümüzde endüstri yapılarının bilimsel çerçevede korunması çalışmalarında,
özgün işlevlerini kaybeden bu yapıların, çağdaş ve farklı işlevlerle yeniden
kullanılması uygulamalarından yararlanılmaktadır. Bu tür uygulamalarda,
endüstri yapılarının özgün mekânlarına ve mekân kurgularına yapılan tasarım
müdahalelerinin, yapıların sahip oldukları miras değerine de birtakım etkileri
olmaktadır. Endüstri yapılarının yeniden işlevlendirilerek korunması çalışmaları
kapsamında gerçekleştirilen tasarım müdahalelerinin, yapıların sahip oldukları
miras değerine etkilerinin değerlendirilmesinde kullanılacak bir yöntem
geliştirmek ve geliştirilen yöntemin Cibali Tütün ve Sigara Fabrikası örneğinin
seçili mekânlarına uygulanması üzerine kurgulanan bu çalışma altı bölümden
oluşmaktadır:
Çalışmanın ilk bölümünü olan, giriş bölümünde, tez çalışması kapsamında
kullanılan temel kaynakların yer aldığı literatür özetine, tezin amacına, hipoteze
ve tezin yöntemine yer verilmiştir.
İkinci bölümde, yeniden işlevlendirme ve endüstri mirası kavramlarının hipoteze
katkıları bakımından irdelenmeleri suretiyle tezin kavramsal çerçevesi
oluşturulmuştur.
Üçüncü bölümde, yöntem önerisi ile ilgili araştırmalar ve analizler yapılmış,
değerlendirme sisteminde morfolojik kart yönteminden yararlanmaya karar
verilmesinin ardından kavramsal çerçevede elde edilen bilgiler çalıştırılarak öneri
analiz tablosu oluşturulmuştur.
Dördüncü bölümde alan çalışması ile ilgili araştırmalar ve analizler
gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda ilk olarak yöntemin denenmesinde kullanılacak
sanayi yapısı olarak günümüzde Kadir Has Üniversitesi olarak kullanılan Cibali
Tütün ve Sigara Fabrikası belirlenmiştir. İkinci olarak fabrikanın sahip olduğu
genel özellikler irdelenerek çalışma alanı “tarihi fabrika yapıları”na indirgenmiş,
ardından da tarihi fabrika yapılarının sahip oldukları miras değerleri ve yeniden
işlevlendirme çalışmaları kapsamında maruz kaldıkları tasarım müdahaleleri
analiz edilmiştir.
Beşinci bölümde, yöntem tarihi fabrika yapılarında geliştirilen yöntemin
uygulanacağı mekanlar sınırlandırılarak, yöntemin bu mekanlara uygulanması
neticesinde elde edilen bulgular, literatür çalışması kapsamında oluşturulan
kavramsal çerçeve ve genel kabul gören ilke ve yöntemler açısından irdelenmiştir.
Sonuç bölümünde, tez çalışması kapsamında geliştirilen yöntem irdelenerek,
gelecekte yapılacak benzer uygulamalar için çıkarımlar yapılmıştır.
