Abstract:
Enerji etkin konutlar; tasarımı, inşa süreci ve tüm yaşam döngüsü boyunca enerji tüketimi en aza indirilen binalardır. Ayrıca kullanıcıları için sağlıklı ve verimli çevreleri sağlayan binalar olarak tanımlanmaktadırlar. Fakat literatürde enerji etkin konutlar hakkında yapılan çalışmalar incelendiğinde, çalışmaların ağırlıklı olarak çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik bağlamında ele alındığı, mimari tasarım sürecinde en önemli faktörlerden biri olan kullanıcı memnuniyeti parametresi özelinde ise bir çalışma olmadığı görülmektedir. Çevresel ve fiziksel koşullardan memnuniyetsizlik durumu, kullanıcıların sağlığı, konforu ve mutluluğunu olumsuz yönde etkilemektedir. Öte yandan bina sistemlerinin eksik kullanımına ve enerji tüketiminin artmasına da neden olması muhtemeldir. Çalışmanın amacı, enerji etkin konut tasarımında ve uygulama çalışmalarında enerji tüketim değerlerinin, ekolojik ve ekonomik etmenlerin olduğu kadar kullanıcı memnuniyetinin de detaylı bir şekilde belirlenmesi ve bunların bir bütün olarak ele alınması gerekliliğini ortaya çıkarmak ve bu amaç doğrultusunda tasarım /inşa sürecinde ve sonrasında kullanılabilecek bir kullanıcı memnuniyeti değerlendirme modeli geliştirmektir. Modelin unsurları, çeşitli göstergelerin xviii
analizlerinden elde edilmiştir. Süreçte, enerji etkin yapıların özellikleri, sertifika sistem kriterleri, konut kalite standartları ve mevcut akademik çalışmalardan elde edilen göstergeler dikkate alınmıştır. Elde edilen göstergeler bağlamında, belirlenen proje üzerinde alan çalışması yapılmış ve göstergeler gözden geçirilmiştir. Sonraki aşamada elde edilen veriler ışığında, modelin ana temaları ve alt göstergeleri belirlenmiştir. Çalışma kapsamında, geliştirilmiş olan kullanıcı memnuniyeti değerlendirme modeli, belirlenen enerji etkin konut projesinde uygulanmış ve model test edilmiştir. Çalışmada gerçekleştirilen analizler sonucunda modelde yer alan her değerlendirme önermesinin, o önerme ile ölçülmek istenen özelliğe sahip olanlar ile olmayanları iyi derecede ayırt edebileceği sonucuna varılmış ve modelin kullanım amacına uygun olduğu anlaşılmıştır. Modelin uygulanacağı konut yapılarında dikkate alınan/önemsenen kullanıcı memnuniyeti temalarının doğrudan belirlenmesini sağlayabileceği ve incelenen süreçlerde ihmal edilen temaları ortaya çıkarabileceği anlaşılmıştır. Geliştirilen modelin ve elde edilen sonuçların, mevcut enerji etkin konutların kullanıcı memnuniyeti bağlamında iyileştirilmesi ve gelecekte yapılacak olan enerji etkin konut tasarımları için kullanılması öngörülmektedir.
