Özet:
Senil makula dejeneresansı, diyabetik retinopati ve retinal ven tıkanıklığı ciddi görme azlığına sebep olan dünyanın ve ülkemizin önemli halk sağlığı problemlerinden biridir. Günümüzde retina hastalıklarının tedavisinde Aflibercept molekülü sıklıkla intravitreal enjeksiyon şeklinde kullanılmaktadır. Tedavinin temel prensibini retina hastalıklarında ortaya çıkan yeni damar oluşumunu önlemek oluşturmaktadır.
Göz içi anti-VEGF uygulamalarının en büyük dezavantajı, etki sürelerinin sınırlı olması ve tekrarlayan göz içi enjeksiyonlar gerektirmeleridir. Bu nedenle enjeksiyonlar arasındaki süreyi uzatacak, uygulanan enjeksiyon sayısını azaltacak yeni ilaç taşıyıcı sistemlerin geliştirilmesi oldukça önemlidir.
Son yıllarda nanoteknolojik gelişmeler, yeni nano ilaç taşıyıcı sistemlerin geliştirilmesine olanak tanımıştır. Göz hastalıklarının tedavisinde ilaç taşıyıcı sistemlerin kullanılması amaçlı polimerik nanopartiküller ve sıklıkla poli laktik-ko-glikolik asit (PLGA) polimeri tercih edilmektedir. Çalışmamıza kadar PLGA’nın Aflibercept kapsülasyonuna ve insan retina vasküler endotelyal hücre hattı üzerinde Aflibercept-PLGA polimerik nanopartikülün etkinliğinin öğrenilmesine yönelik herhangi bir çalışmaya rastlamadık.
Bu nedenle bu tez çalışmasının amacı, gözün neovaskülar hastalıklarının tedavisinde kullanılmak üzere Aflibercept yüklü PLGA nanoformulasyonun geliştirilmesi ve etkinliğinin insan retina pigment epitel (ARPE-19) ve insan
retina vasküler endotelyal (RVECs/HRECs) hücre hatları üzerinde in vitro incelenmesi olmuştur.
Deneyler PLGA–Aflibercept nanoformülasyonunun geliştirilmesi ve karakterizasyonu ile etkinliğinin hücre kültüründe incelenmesi şeklinde iki aşamada gerçekleştirilmiştir.
Yapılan taramalı elektron mikroskobu (SEM) analizlerinde Aflibercept yüklü-PLGA nanopartiküllerinin yuvarlak yapıda ve düzgün yüzeyli olduğu tespit edilmiştir. Nanopartiküllerin zeta analizinde ortalama çapın 262±6.6 mV, polidispersite index (PdI) ‘nin 0.12±0.016 ve zeta potansiyelinin ise +6.27±4 mV olduğu tespit edilmiştir. İkili emülsiyon buharlaştırma yöntemi ile gerçekleştirilen sentez reaksiyonlarının ortalama enkapsülasyon etkinliği 85.2±1.08 % ve ilaç yükleme kapasitesi 10.4±4.5 % olarak saptanmıştır. Yapılan fourier dönüşümü kızılötesi spektroskopisi (FTIR) analizi ile enkapsülasyon doğrulanmıştır. İlaç salım süresinin yaklaşık 48 saat olduğu tespit edilmiştir. Geliştirilen yeni Aflibercept–PLGA polimerik nanoformülasyonunun ARPE-19 ve RVECs/HRECs hücrelerinin proliferasyonunu inhibe ettiği gözlenmiştir.
Aflibercept-PLGA nanoformülasyonun in vivo olarak incelenmesi gelecekte neovasküler göz hastalıklarının tedavisini optimize edilmesine imkan sağlayacaktır.
