Özet:
Ebola virüsü, insanlarda ve insan dışı primatlarda viral hemorajik ateş şeklinde
ciddi hastalık formlarına yol açan bir patojendir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
tarafından 4. risk grubu patojen olarak kabul edilen ebola virüs hastalığı,
ülkemizde çok yaygın olarak görülmese de son zamanlarda dünya üzerinde
hastalıkların hızla yayılması ve ülkemizin bulunduğu coğrafi koşulların olumsuz
etkileri nedeniyle Türkiye için de potansiyel bir tehdit oluşturmaktadır. Bu
nedenle bu tez kapsamında konu olarak Ebola virüs hastalığı seçilmiş ve bu
hastalığa karşı kovalent konjugasyon yöntemine dayalı peptid-polimer
biyokonjugatları ve peptid esaslı nanomalzemelerle yeni nesil aşı sistemlerinin
geliştirilmesi hedeflenmiştir. Tez çalışmasında, Ebola virüsünün nükleoproteinine
(EBOV NP) ait antijenik özellikli olan 421-430 peptid dizisinin kimyasal olarak
sentezi ve karakterizasyonu gerçekleştirilmiştir. Peptidin karakterizasyonu için
LC-ESI-MS, preparatif HPLC ve FT-IR spektrometre sistemleri kullanılmıştır.
Peptid epitopunun ticari olarak temin edilen Poli(akrilik asit) ile biyokonjugatları
sentezlenmiş ve yapıları aydınlatılmış, ticari olarak temin edilen ve Amerikan Gıda
ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylı olan poli(laktik asit-co-glikolik asit)
(PLGA) kopolimeri ile peptid yüklü nanotaşıyıcı sistemleri üretilmiş ve
karakterizasyonları yapılmıştır. Biyokonjugatların karakterizasyonu için GPC,
floresans spektrofotometre ve zetasizer; nanopartiküllerin karakterizasyonu için
ise zetasizer, LC-ESI-MS, floresans spektrofotometre, UV-VIS spektrometre, SEM,
FT-IR spektrometre ve Raman spektrometre sistemlerinden yararlanılmıştır. Elde
edilen biyokonjugatlardan ve nanopartiküllerden karakterizasyonları sonucu en
uygun birer formülasyon için, lipofilisite çalışması ve L929 fare fibroblast hücre
hattında MTT sitotoksisite testi yapılmıştır.
