Özet:
Sosyal sürdürülebilirlik, toplum refahını ve iyilik halini anlamlandırmada önemli bir araç haline gelmiştir. Bu nedenle son yıllarda araştırmacılar, sosyal sürdürülebilirliğin tanımı ve bileşenleri hakkında teorik bir altyapı oluşturmaya başlamışlar ve önemli ilerlemeler kaydetmişlerdir. Ancak bu kuramsal arka planda sosyal sürdürülebilirlik, sürdürülebilir kalkınmanın bütüncül yaklaşımından soyutlanarak tekilliğe indirgenmiştir. Kısacası sosyal boyutun çevresel ve ekonomik boyutlarla ilişkisinde, teorik zemin kullanıcı deneyimlerinde kendine yer edinememiştir. Bu ilişkinin tanımsızlaşması ise yapılı çevre tasarımında sosyal sürdürülebilirliğin ön tasarım parametrelerine dahil edilememesine ve sosyal açıdan verimsiz mekanların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışmanın amacı, sosyal sürdürülebilirliğin, çevresel boyut ile ilişkisini tanımlamak ve fiziksel çevreyi kapsayan bir ölçümleme metodu geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın kapsamı olarak, sosyal sürdürülebilirliğin birey üzerindeki yansımalarının tespit edilebildiği ve günlük deneyimlerin önemli bir parçası olan kamusal alanlar seçilmiştir. Dolayısıyla araştırma, Adana'nın Seyhan İlçesinde 5 farklı kamusal alanda gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın yöntemi; alan araştırması, tanıtıcı incelemeler ve istatistiki çalışmalardan oluşmaktadır. Bu yöntem kapsamında veri setleri ise; anket, gözlem ve ölçüm yöntemleri ile elde edilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında "sosyal sürdürülebilirlik" ve "kamusal alan kalitesi" anahtar kelimeleri ile literatürdeki teorik göstergeler tespit edilmiş, indirgenmiş, birleştirilmiş, fiziksel veriler ayrıştırılmış ve bir anket haline dönüştürülmüştür. Bu anket, 2 pilot çalışma ile yeniden düzenlenmiştir. Çalışma, nihai saha araştırmasında 676 geçerli yanıt ile bir anket ölçeğine dönüştürülmüş ve SPSS programı aracılığıyla değerlendirilmiştir. Eş zamanlı olarak fiziksel çevre verileri dijital ortama aktarılarak, ArcMAP programı ile analiz edilmiştir. Son aşamada ise elde edilen tüm veriler bir arada değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme ve analizler ile sosyal sürdürülebilirlik ve kamusal alanların fiziksel çevresi arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Sonuçta, sosyal sürdürülebilirlik göstergelerinin kendi içinde ve fiziksel çevre ile kurduğu ilişkilerin boyutları belirlenmiş, tasarım verisi haline getirilmiştir. Bu sayede tasarım sürecinde yer alan tüm aktörlerin faydalanabileceği "social_hub_spaces" modeli üretilmiştir.
