Özet:
İnsanların hayatlarının büyük bölümünü geçirdiği konutların, bireysel ihtiyaçları karşılamada yeterli olması kaliteli bir yaşam için önemlidir. Konutların bu yeterliliği sağlayabilmesi için kullanıcı ihtiyaçlarına uyum sağlayacak şekilde üretilmeleri gerekmektedir. Konut kalitesi değerlendirme araçları uygulama öncesi veya sonrası aşamalarda konutların yeterliliğinin takip edilmesine olanak sağlamaktadır. Türkiye'de yerel yönetmelikler ile konutlarda standartlar sağlanmaktadır. Ancak birçok ülkede yönetmeliklerin yanında konut kalitesi değerlendirme araçları ile de kaliteli konut üretimi denetlenmektedir. Bu araçlar sertifika veya puanlama sistemleriyle konut kalitesinin sayısal olarak ifade edilmesini sağlamaktadır. Çalışmanın amacı Türkiye için konut kalitesi değerlendirme aracı modeli üretilmesidir. Konut kalitesini, konut üretimine başlamadan önce yerel otoritenin onayına sunulan aşamada değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Değerlendirme kapsamı ise iki ve daha fazla yatak odalı tekil apartman daireleri olarak sınırlandırılmıştır. Modelin tasarımı için öncelikle literatürdeki diğer konut kalitesi değerlendirme araçları ve Türkiye'de konut kalitesi durumu incelenmiştir. Ardından konut kalitesi değerlendirme aracı modeli geliştirmek için Sistemik Yaşam Döngüsü Modeli kullanılarak bir yöntem tasarlanmıştır. Sistemik Yaşam Döngüsü Modeli konut kalitesi gibi kompleks problemlerin sistemik yaklaşımla çözülmesine olanak sağlamaktadır. Geliştirilen yöntem adımları uygulanarak Türkiye için konut kalitesi değerlendirme aracı modeli programı Excel ortamında oluşturulmuştur ve iki farklı konut yapısında test edilmiştir. Üretilen model konutların eksik ve güçlü yönlerini göstermektedir. Konut kalitesini puanlandırıp, sertifikalandırarak incelenen konutun yeterliliğini ortaya koymaktadır. Bu model ile mimarlar tasarladıkları konutun kullanıcı ihtiyaçlarını karşılamada yeterliliğini erken aşamada görebilecektir. Yatırımcı inşa edeceği yapının sağlayacağı kaliteyi uygulama öncesinde görüp pazarlama kararları ve finansal kararlar verebilecektir. Yerel yönetimler, onaylanmak üzere gelen konutun bireylerin yaşam kalitesine olan katkısını görebilecektir. Kullanıcı ise, konutun durumunu şeffaf olarak görebilecektir. Kendisi için önemli olan faktörleri görüp konut tercihini isteklerine göre yönlendirebilecektir. Bunların yanında geliştirilen yöntemin adımları kullanılarak farklı kapsamlarda yeni konut kalitesi değerlendirme araçlarının üretilmesi de mümkündür. Model, Türkiye'de kaliteli konutların üretilmesi için bir kaynak oluşturmaktadır. Uygulanması ile gelecekte üretilecek konutlarında kullanıcı ihtiyaçlarını karşılanacağı ve yaşam kalitesinin iyileşeceği öngörülmektedir.