Özet:
Futbolda en önemli konulardan birisi asıl amaç olan maçın sonucunun tahmin
edilmesidir. Çok fazla değişkene sahip olması nedeniyle iyi bir şekilde analiz
edilmeli ve değerlendirilmelidir. Bu tez çalışmasının amacı, performans
göstergelerini ve durumsal değişkenleri kullanarak galibiyet, beraberlik ve
mağlubiyet olmak üzere maç sonucunu tahmin etmektir. Çalışmanın örneklemi,
2010/2021 sezonundan başlayarak, 2019/2020 yılına kadar olan Avrupa
Şampiyonlar Ligi grup aşamasındaki tüm maçları kapsamaktadır. İlk olarak,
performans değişkenlerinin maç sonucuna etkisini incelemek amacıyla, tek yönlü
varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Analiz sonucunda, istatistiksel olarak
anlamlı bulunan ve maç sonucu bakımından farklılık gösteren değişkenlerin
hangi sonuç bakımından farklı olduğu Tukey HSD testi ile belirlenmiştir. Sonraki
aşamada, maç sonucunu etkileyen performans göstergeleri kullanılarak veri seti
k-ortalama kümeleme yöntemiyle, rakibin kalitesi bakımından zayıf, dengeli ve
güçlü olmak üzere üç kümeye ayrılmıştır. Ayrıca, takımların rakiplerinin gücüne
göre maç performanslarının nasıl farklılaştığını görselleştirmek için çok boyutlu
ölçekleme yöntemi kullanılmıştır. Çok boyutlu ölçekleme analizinin sonuçlarını
desteklemek amacıyla, karar ağaçları analizinden faydalanılmıştır. Bu yöntem
sayesinde kazanma, berabere kalma ve yenilme şansını azaltan ve arttıran
değişkenler belirlenmiştir. Kullanılan tüm bu istatistiksel yöntemlerin sonucunda,
performans göstergeleri ve durumsal değişkenler kullanılarak maç sonucu,
galibiyet, beraberlik ve mağlubiyet olmak üzere destek vektör makineleri ve yapay
sinir ağları kullanılarak sınıflandırılmıştır. Beraberlik sonucunun, sınıflandırma
başarısını düşürürken, galibiyet ve mağlubiyet sonuçlarının iyi ayrıştığı
saptanmıştır. Sonuç olarak, değişkenler doğru analiz edildiğinde, maç sonucunun
yaklaşık %90 oranından doğru tahmin edildiği belirlenmiştir. Bu bulgular,
antrenörlerin maç öncesinde veya sırasında rakibin kalitesine, performans
göstergelerine ve durumsal değişkenlere göre farklı stratejiler geliştirmesine
yardımcı olabileceğini göstermektedir.
