Özet:
Türkiye'de halk danslarını sahnelemeye yönelik politikaların tarihsel, siyasal ve toplumsal bağlamla ilişkili olarak değerlendirilmesi, yakın dönem halk dansları sahnesinin değerlendirilmesi için önemli veriler sunacaktır. Bu çalışmada da, bu tür değerlendirmelere yardımcı olabilecek tarihsel bir çerçevenin geliştirilmesi ve günümüz sahnesine hakim olan eğilimlerin hangi bağlamlarda, ne şekilde oluştuğunun incelenmesi hedeflenmiştir. Ağırlıklı olarak yazılı kaynaklar üzerinden söylem analizi yapılan çalışmada; görsel kayıtlardan ve 70'li ve 80'li yıllarda halk dansları alanında faaliyet gösteren kişilerle yapılan görüşmelerden de faydalanılmıştır. Çalışmada, ulus inşa döneminden 80'li yılların ortalarına kadar uzanan bir süreçte, sahneleme alanını belirleyen söylem ve yaklaşımların dönüşümü; estetik arayışlara etkide bulunan çeşitli unsurlar ve ideolojik arka planla bağlantılı olarak incelenmiştir. Türkiye'de gerçekleştirilen halk dansı sahnelemelerinin tarihsel seyri içerisindeki süreklilikler ile kırılma noktaları tarif edilmiştir. Farklı ülkelerdeki uygulamalardan örnekler verilerek, karşılaştırmalı bir perspektif geliştirilmiş; sahnelemeye yönelik stratejiler ile estetik yaklaşımların şekillenmesinde bu tür etkileşimlerin önemi vurgulanmıştır. Özellikle 50'li yıllardan itibaren sahneleme biçimlerine etkide bulunan; alanın kurucu öznelerinin yurtdışı deneyimleri, Moiseyev Dans Topluluğu'nun estetik modeli, Devlet Halk Dansları Topluluğu ve halk oyunu yarışmaları gibi unsurlar değerlendirilmiştir. 70'li ve 80'li yıllarda yürütülen tartışmalarda kurgulanan otantiklikle bağlantılı söylemler analiz edilmiş ve otantiklik tartışması, estetik arayışların sınırlarını belirlemeye yönelik bir iktidar mücadelesi olarak tanımlanmıştır. Dönemin, statik ve dinamik folklor yaklaşımları olarak ifade edilen söylemsel farklılıkları, Türkiye'de 50'li yıllardan itibaren hızlanan toplumsal değişim sürecine yönelik farklı tepkilerin halk dansları alanındaki yansımaları olarak kabul edilmiştiÖr.
