Özet:
20.yy'ın ilk yarısından itibaren iktisadi değişkenlerin sergilediği asimetrik davranışların anlaşılması/yakalanabilmesi ve buradan hareketle de doğru öngörülere ulaşabilmesi için, geleneksel zaman serisi modelleme geleneğine bir alternatif olarak deterministik veya stokastik çeşitli doğrusal olmayan zaman serisi modellerinden literatürde sıklıkla bahsedilmektedir. Literatürde doğrusal olmayan pek çok model önerilmiş bulunmakla beraber, öne çıkan modellerden bir tanesi bu çalışmada kullanılan MSVAR modelleme yaklaşımıdır.Çalışmanın teorik bölümleri ise üç ana başlıktan oluşmaktadır. Öncelikle, dışsal belirsizliğin iktisadi faaliyetleri etkilemesi ile ilgili mevcut literatür ele alınmaktadır. Takip eden iki bölümde ise tek değişkenli MSAR ve çok değişkenli MSVAR modellerine ilişkin temel özellikler incelenmiştir.Çalışmanın uygulama bölümünde ise Markov değişim modeli, Türkiye'de iktisadi birimlerin beklentilerinde meydana gelen ve iktisadi temellere dayanmayan değişikliklerin, ekonomide dalgalanmaya yol açacağı şeklindeki görüşü test etmek için kullanılmıştır. Bu bağlamda 1991:11-2009:11 periyodu için Sanayi Üretim Endeksi ile Reel Kesim Güven Endeksi arasındaki ve 1989:10-2009:11 periyodu için Reel Kesim Güven Endeksi ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Endeksi arasındaki olası doğrusal olmayan ilişki incelenmiştir. Söz konusu uygulamalar neticesinde elde edilen sonuçlar, Türkiye'de incelenen dönemde ekonomide meydana gelen dalgalanmaların olası bir açıklaması olarak iktisadi birimlerin beklentilerinde meydana gelen değişikliklerin, yani çoklu dengenin önemini ortaya koymaktadır.
