Özet:
Folia teması üzerine gitar için yazılmış çeşitlemeler 450 yılı aşkın bir zamanı kapsamaktadır. Gitar tarihinin tüm dönemlerinde gitar için folia çeşitlemeleri bestelenmiştir. Gitarın ve folia'nın değişen ve altere edilen yapıları bu eserlerde doğrudan incelenebilir. Müzik eserinin ontolojik olarak ?canlı bir organizma? modeliyle ele alındığı bu araştırmada değişen, çeşitlenen yapıları görmek için ?folia teması? ortak payda olmuştur. Gitar için yazılmış folia çeşitlemeleri, gitar repertuarında ve eğitiminde önemli bir yere sahiptir. Ancak bu eserlerin çok az bir kısmı konserlerde ve gitar repertuarında kullanılmaktadır. Ayrıca folia'nın yüzyıllara yayılması ve sürekli değişikliklere uğraması bu eserlerin performanslarında ve yorumlarında önemli sorunlara yol açmaktadır. Bu tezde gitarın tarihsel evrimi ve dönemsel performans tekniklerinin gitar için yazılmış folia çeşitlemelerini nasıl etkilediği araştırılmıştır. Vihuela, beş çift telli Barok gitar, altı tek telli klasik gitar ve altı tek telli modern gitar performans teknikleri açısından yaklaşılmıştır. Bu tezde bu çalgılar için yazılmış metotlara, etütlere öncelik verilmiştir. Ayrıca gitar için yazılmış folia çeşitlemelerinin, Batı Sanat Müziği tarihinin gelişimini, dönemlerini nasıl yansıttığı ve bu ilişkilerdeki anakronik durumlar analiz edilmiştir. Tezde Alonso Mudarra, Francesco Corbetta, Diego Pisador, Mauro Giuliani, Fernando Sor, Miguel Llobet, Manuel Ponce, Maurice Ohana'nın bestelemiş oldukları folia çeşitlemeleri analiz edilmiştir. Araştırmada yöntem olarak karşılaştırmalı tarihsel ve müzik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Sonuç olarak dönem gitarları bağlamında performans tekniklerinin gitar için yazılmış folia çeşitlemeleri üzerindeki etkileri tespit edilmiştir. Gitarist-bestecilerin yazdıkları folia çeşitlemeleriyle birlikte, besteci-yorumcu(gitarist) ve gitarist olmayan bestecilerin yazdığı bu eserlerde de gitarın dönemsel performans tekniklerinin etkisi net olarak görülmüştür. Ayrıca gitar için yazılmış folia çeşitlemeleriyle, Batı Sanat Müziğinin dönemsel gelişimleriyle olan nakronik durumlar tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Folia, les folies d'Espagne, folia çeşitlemeleri, performans teknikleri, vihuela, gitar, gitarist-besteci, besteci-yorumcu işbirliği.
