Bilişim teknolojilerinin olanakları ile dijital olarak yeniden üretilip ağlarla dağıtılabildiği çağda sanat yapıtı

Abstract

Bu tezin amacı; bilişim teknolojilerinin, bir yapıtın üretilmesi, çoğaltılması ve dağıtılması aşamalarında sunduğu yeni olanakların ortaya konulması ve sanatın, yaşanan bilişim pratiğinin politikasını oluşturmak konusundaki yükümlülüklerinin neler olabileceğinin araştırılmasıdır. Bu çalışmada bilişim teknolojilerinin olanakları ile üretim, "açık kaynak pratiği", "kolektif üretim" ve "müelliflik" kavramlarına vurgu yapılarak açıklanıyor. Sanatta yeni yöntemler olarak "sampling", "remiks" ve "döngüler", sanatın "hazar nesne", "kendine maletme" ve "kolaj" kavramları ile ilişkilendirilerek açıklanıyor. "Dijital çoğaltım" kavramı, bir yapıtı dijital formata dönüştürmek olan "dijital yeniden üretim", bir eş üretme olan "dijital kopyalama" ve dijital formattaki bir yapıtın farklı amaçlar için kullanılabilecek farklı bir dijital formata dönüştürülmesi olan, "dijital format dönüşümü" olmak üzere üç başlıkta inceleniyor. Dijital yeniden üretim, hayatin çeşitli alanlarında giderek nesneden bağımsızlaşma ile ilişkilendiriliyor. Dijital kopyalama, "hakikilik", "kalite", "hız", "maliyetsizlİk" ve "kolaylık" kavramları ile açıklanıyor ve Beuys'un kullandığı "çoğaltmalar" için dijital kopyalama ve dağıtımın yeni olanaklar sunduğuna işaret ediliyor. "Telif Haklan" ile "copyleft" olarak adlandırılan ve yapıt üzerindeki korumayı en aza indiren yasal düzenlemeler de bu başlık altına tartışılıyor. "Dijital Format Dönüşümü" başlığı altoda da mp3 ve divx formatlarının kültür endüstrisinin gelirlerine karşı oluşturdukları tehdit anlatılıyor. Bu çalışmada bilişim teknolojilerinin dağıtım için sunduklarına, birbirlerine kablosuz olarak bağlı bilgisayarların oluşturdukları ağların, enformasyona her an her yerde ulaşım için sundukları olanaklar çerçevesinden bakılıyor. Enformasyonun internet üzerinden dağıtımında çok önemli bir araç olan P2P dosya paylaşım yazılımları, armağan ekonomisi ile temellendirilerek anlatılıyor. Bu bölümde ayrıca bilişim teknolojilerinin sunduğu pratiğin yapıtın değeri üzerindeki etkileri de incelniyor. Sonuçta, bilişim teknolojtterinin politikasını üretmenin, sanatçılar için bir uğraş alam olması gereketiğinin altı çizliyor.