Özet:
Son yıllarda teknolojinin hızlı bir şekilde gelişmesi ile birlikte müşterilerin ulaşabileceği ürün çeşitliliği giderek artmaktadır. Bu da firmaların artan rekabet karşısında oluşan talep değişkenliği problemleriyle başa çıkabilmek için esnekliğe felsefesi içerisinde büyük bir yer veren Tam Zamanlı Üretim sistemlerine yönelmelerine neden olmaktadır.Günümüzde tüm imalatçıların en büyük kaygısı, siparişleri daha kısa zamanda, daha hızlı ve parti hacimlerinin değişmediği durumlarda bile, takım değiştirme zamanlarına gerek kalmadan karşılamaktır. Bu da verimli, israfsız ve az maliyetli üretimin, talepteki değişime göre sistemin konfigürasyonunu değiştirme hızının ve müşteri tercihlerine uyum sağlama kabiliyeti olan esnekliğin dengeli bir şekilde sağlanmasıyla mümkün olabilmektedir.Üretimdeki stratejik esneklik konusu, son ürün esnekliği ile üretim kaynaklarının karakteristikleri arasında bir ilişki kurularak derlenmiştir. Bu ilişkilerden yola çıkarak, Tam Zamanlı Üretim ortamında ele alındığında, esnek Kanban tanımlama ihtiyacı piyasadaki talep değişimleri yüzünden ortaya çıktığı görülmektedir. Esnek Kanban ihtiyacı ayrıca ilgili bir literatür taraması yapılarak görülmesi mümkündür.Bu çalışmada öncelikle Tam Zamanlı Üretim sistemi esnekliğin önemine dikkat çekilerek genel hatlarıyla tanımlanmıştır. Üretimdeki esnekliğin tanımı ve sınıflandırmaları yapılarak hacim esnekliği üzerinde detaylı bir şekilde durulmuştur. Hacim esnekliğinin geliştirilmesi Tam Zamanlı Üretim sisteminin içinde bir temel teşkil eden Kanban sistemlerinin tanımı ve kuralları vurgulanarak, önerilen bir metot üzerinde incelenmeye çalışılmıştır.Esnek Kanban ihtiyacı göz önüne alınarak, Tam Zamanlı Üretim sisteminin her bir safhası için esnek bir şekilde Kanban sayısını tanımlayan bir metot kullanılmıştır. Bu metodun etkiliğinin araştırılması için geleneksel sabit Kanban metodunun sonuçlarıyla ile karşılaştırılmıştır ve talep değişimi ne kadar büyükse maliyet açısından avantajın o kadar büyük olduğu gözlenebilmektedir.