Abstract:
Uçakların terminal kapılarına atanması problemi havaalanı performans ölçütü olan yolcu memnuniyetini doğrudan etkileyen havaalanı işletmesinin içerdiği en önemli konulardan biridir. Havaalanı kapı ataması işlemi, uçakların çeşitli ölçütler göz önünde bulundurularak kapılara (köprülere) tahsis edilmesi işlemidir.Kapıların verimli kullanımı ve yolcu memnuniyeti üzerinde büyük etkiye sahip olan kapı ataması işlemi yapılırken, yolcu yürüme mesafesi/süresi, bagajlara erişim mesafesi/süresi, uçuşlara ait zaman çizelgeleri, uçak-kapı boyutlarının uyumu gibi pek çok ölçüt dikkate alınmaktadır.Günümüzde kalite kavramının gittikçe önem kazanması, beklentileri yerine getirirken maliyetlerin (kantitatif ve kalitatif) minimize edilmesine yönelik çalışmaların artmasına neden olmuştur.Atama problemlerinin çözümünde, analitik yöntemlerin maliyeti yüksek çözümler sunması sebebiyle sezgisel yöntemlerin kullanılması yaygınlık kazanmıştır. Bu bağlamda havaalanı kapı ataması problemine iki aşamalı bir çözüm yaklaşımı geliştirilmiştir. İlk adımda (eğer varsa) uçuş sayısının kapı sayısını aştığı durum elimine edilerek uçuşlar kapılara yerleştirilmiş, ikinci adımda farklı parametrelerle genetik algoritma meta sezgiseli kullanılarak yolcu yürüme mesafesi en aza indirilmeye çalışılmıştır.Önerilen çözüm yaklaşımı Atatürk Havalimanı'ndaki kapı atama problemini çözmek için uygulanmıştır. Gerçekleştirilen ve adımları ayrıntılı olarak tez kapsamında ifade edilen metodun önce rastgele verilere ve sonra AHL' deki verilere uygulanması sonucunda yolcu yürüme mesafesinin en aza indirilmesi sağlanmıştır.
