Özet:
Emek yoğun bir sektör olan gemi imalatı sektörü, özellikle çalışma koşulları göz önüne alındığında ağır sanayi, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki tehlike sınıflandırmasında ise çok tehlikeli işler sınıfına girmektedir. İş sağlığı ve güvenliği gün geçtikçe bir kültür olduğu anlaşılmaktadır. Bu kültür, iş yerlerinde oluşabilecek kazaların ve meslek hastalıklarının önlenmesi için birinci derecede etkendir. İş kazaları özellikle çalışan için can kaybına ve yaralanmaya sebep olurken işveren içinse ciddi bir mali kayba sebep olmaktadır. Benzer şekilde ülke ekonomisine de küçümsenemeyecek derecede hem dolaylı hem de doğrudan zararı vardır. Avrupa Birliği ile uyum yasaları çerçevesinde Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği problemleri çözümler üretilmesi gereken bir alandır. Yapılan araştırmalar, günümüzde, dünya ölçeğinde, her saniyede en az üç işçinin iş kazaları sonucunda yaralanmakta olduğunu, her üç dakikada bir işçinin iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu ölmekte olduğunu ortaya koymaktadır. Sadece bu sayılar bile, iş sağlığı ve güvenliği konusunun evrensel olduğu kadar ne denli önemli olduğunu da göstermektedir. Tersaneler ağır sanayi kuruluşlarıdır. Özellikle tersanelerde hem sağlık açısından hem de güvenlik açısından gerekli önlemler alınmadığı takdirde en ağır sonuçlarla karşılaşılma ihtimali çok yüksektir. Tersaneler ve özellikle Türk tersanelerinin genel durumuna baktığımızda gün geçmesin ki kaza haberi duymayalım. Yaşanan kazalar üzerine çeşitli önlemler alınmaktadır. Fakat bu önlemlerin yetersizliği yaşanan kazalardan anlaşılmaktadır. Kazaların sonucunda yaralanmalar, ölümler ve işverene maddi kayıplar yaşatmaktadır. Gemi inşa sanayine iş sağlığı ve güvenliği üzerine bir örnek olması amacıyla Tuzla Tersaneler Bölgesi'nde faaliyet gösteren bir tersanedeki kaza bilgilerinin son 18 aylık dönemdeki verileri yerinde incelenerek bunun üzerine analizler yapılmıştır. Bu çalışmada, tersane kazalarının daha verimli analiz edilmesi için, Tersane Kaza Analiz ve Yönetim Sistemi (TKAYS) modülü hazırlandı ve çeşitli sonuçlar elde edildi. Kaza istatistiklerinin görsel hale getirilmesi için veri tabanı arayüzü oluşturulup kaza verileri bu programa girilmiştir. Programda, aldığımız verilere göre kaza yapan işçilerin yaş aralıkları, günün hangi saatlerinde kaza yaptıkları, çalışma saatleri, kazanın olduğu gün, mevsimler ve vücudun zarar gören bölgelerine kadar çeşitli analizler yapılmıştır.
