Yakıt, yağlama yağı ve soğutma sistemlerindeki son gelişmelerin incelenmesi ve işletme hataları sonucu ana makinada meydana gelebilecek arızalar ve alınacak tedbirler

Abstract

Tüm içten yanmalı makinalarda olduğu gibi, değişik tipteki gemi diesel motorlarında hareket eden elemanların sayılarının çok olmasından ve bu elemanların birbirleriyle uyumlu olarak fonksiyonlarını yerine getirme zorunluluğundan dolayı, gelişen teknolojiye rağmen gemi işletmecileri olan personelin karsısına değişik problemler çıkmaktadır. Gemide kullanılan makinalardan istenilen önemli özellik, işletme emniyeti ve basitliktir. Gemideki tahrik tesisinin devre dışı olması, hem geminin hem de gemide bulunan yolcu ve mürettebatın hayatlarıyla, tasman malın tehlikeye girmesi demektir. Bu nedenle, gemi ana makinası ve yardımcı sistemlerinin ağır çalışma ve deniz koşullarında bile emniyetli olarak ve bunlarda etkilenmeyecek tarzda çalışmak zorundadır. İşletme emniyeti yanında, gemi maki nal arından istenen bir diğer özellik ekonomik olmasıdır, işte bu noktada elimizde bulunan malzemenin bize sağlayacağı faydayı maksimum düzeye çıkarmak için çareler aranmalı ve konu ile ilgili deneyler yapılmalıdır. Yakıt, yağlama yağı ve soğutma sistemleri üzerinde yapılan deney ve çalışmalar, bu ekonomik faydayı artıracak yönde gelişmektedir, özellikle 1973-74 ve 1979-80 yıllarında bas gösteren petrol krizleri sonucunda motor üreticileri de verimi artırıcı ve makinaya minimum hasarları verecek olan bu sistemler üzerinde çalışmaya başlamışlardır. Global olarak sayılı birkaç firmanın son yıllarda yapmış olduğu deneyler ve elde ettikleri sonuçları, bu tezde incelenerek yer verilmiştir. Bölümler itibariyle yakıt sistemlerinde kullanılan son teknolojik gelişmeler genel olarak incelenmiştir. Günümüzde yakıt işleme tesislerinin ham petrolden kaliteli olarak nitelendirebileceğimiz hafif içerikleri, gemi dışındaki tesislerin kullanımı için piyasaya sürerken, gemi makinaları için rafineri artığı denebilecek ağır yakıtların yakılması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Gemi makinaları için yakılması zor olan bu yakıtların verdiği hasarlar oldukça büyüktür, özel olarak makinaya hazırlanması gerekmektedir. Diğer bir bölümde incelenen yağlama yağları ise hareket eden iki yüzey arasında uyumlu çalışmanın gerçekleşebilmesi için zararlı etkenleri ortamdan uzaklaştırmalı, hidrodinamik kaldırmayı sağlamalı ve soğutmaya yardımcı olmalıdır. Bu görevleri ile yağlama yağı, elemanların ömürlerini artırıcı veya azaltıcı bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca gemide kullanılan yıllık yag sarfiyatının tonlar mertebesini bulduğu ve bu nedenle kullanılan yağın ömrünü uzatmak için özel işlemlerden geçirilmesi gerekir. Soğutma sistemini, makinada yağlamadan ayırmak yerine onunla beraber incelenmesinde yarar vardır. Gelişen teknolojiyle artan termik verim ve güç ihtiyacı, silindir içindeki yanma basıncını ve sıcaklıkları artırmış ve bunun sonucunda motor hem değişken mekanik zorlanmalar hem de değişken değişken termik gerilmelere maruz kalmıştır. Bunların sonucunda kabul edilir sınırlar içinde kalmak koşulu ile etkin bir soğutmaya ihtiyaç vardır. Tezin son bölümünde, bu sistemlerin makinayı yolda bozularak stop ettirmeden, makinaya zaman içinde nasıl zarar verdiğini birçok araştırmacı tarafından değişik şartlar altında yapılmış olan deneylerden, zamana bağlı olarak aşınma miktarları incelenmiştir. Burada yakıt, yağlama yağı ve soğutma sistemlerinin silindir gömleği ve segmanlar üzerindeki aşınmaları değişik şartlar sağlayarak incelenmiştir. Sonuçları grafikler halinde sunulmuştur. Gelecekte bu konu üzerinde yapılacak araştırmalarda bir taban olacak olan tezden, makinanın optimum ekonomik çalışma noktalarını ve uzun bir ömrü sağlayabilmek için yararlanılacaktır. Bu nedenle sonuçta, literatür araştırması olarak gelişmeleri yakalayabilmek için hazırlanmış olan bu tez yararlı olduğu kanaatini taşımaktayım.