Özet:
Bu tezde Mizancı Murad'ın çıkardığı Mizan Gazetesi'nin Meşrutiyet'in ilk yılına rastlayan üçüncü evresinde dönemin siyasal ve toplumsal hayatına bakışı konu edilmiştir. II. Meşrutiyet öncesinde yaşanan istibdad dönemi ağır bir sansürle birlikte hemen tüm muhalif grupların sesini kesmiştir. Eğitim, basın, kişisel haklar gibi alanlarda kısıtlamalar son raddesine kadar vardırılmıştır. 1908 Temmuz'unda ilan edilen hürriyetle birlikte uzun bir zamandır susan gruplar sokaklarda ve gazete sütunlarında düşüncelerini dile getirmeye başlamıştır. İlk zamanlarında Meşrutiyet ilanında büyük katkısı olan İttihat ve Terakki taraftarı gibi görünen Mizancı Murad zaman ilerledikçe muhalefetin dozunu artırmış; Cemiyet'in bir dönem başkanlığını bile yapmasına rağmen üyeliğe bile kabul edilmeyince karşı saflarda kendine yer bulmaya çalışmıştır. Mizan'ın bu üçüncü evresi Mizancı Murad'ın kendine yeni bir saf bulduğu döneme rastlar. Meşrutiyet'in ilk yıllarını bu şekilde muhalif bir çizgiye kaymış olan birinin ağzından dinlemek aydınlatıcı olacaktır. Bunlara ek olarak, bu dönemde, uzun zamandır ertelenmiş olan eğitim, ekonomi, basın, ordu gibi meseleler tartışılmaya başlanmıştır. Bu meseleler tartışılırken bir yandan da Osmanlı İmparatorluğu; azınlıklar, isyanlar ve ekonomik bunalımlarla uğraşmaktadır.Tezde Mizan Gazetesi'nde geçen her olaya yer vermek yerine döneme damgasını vuran meselelere Mizan Gazetesi'nin yaklaşımı nasıl olmuştur sorusu üzerinde yoğunlaşılmıştır. Araştırmada temel kaynak olarak Mizan Gazetesi'nin 30 Temmuz 1908-2 Nisan 1909 tarihleri arasında çıkan 135 sayısı esas alınmıştır. Gazete 2 Nisan 1909 tarihinden sonra ise kapatılmış ve bir daha yayınlanmamıştır.
