Özet:
Bu çalışmada, II. Meşrutiyet dönemi köycülük tartışmaları konu edilmektedir. Çalışmanın amacı, Cumhuriyet ideolojisinin temel referanslarından biri olan köycülüğün II. Meşrutiyet dönemine dayanan kökenlerini incelemektir. Çalışmada köycü söylem, Jön Türklerin toplumsal taban arayışlarının bir yansıması olarak değerlendirilmektedir. Bu bağlamda, Jön Türklerin yoksul köylüler ve büyük toprak sahipleri ile kurduğu ilişkiye değinilmekte ve savaş koşullarının bu ilişkiye olan etkisi tartışılmaktadır. Ayrıca çalışmada köycü ideolojinin köylüyü Meşrutiyet ideali etrafında mobilize etme ihtiyacından beslendiği tezi ileri sürülmektedir. Bu çerçevede köycülüğün daha çok bir ?talim ve terbiye? kaygısı olarak gündeme geldiği belirtilmekte ve köycü eğitime ilişkin tartışmalar aktarılmaktadır. Öte yandan köycü politikaların tarımsal üretimi teşvik etme kaygılarının bir ürünü olduğunun altı çizilmektedir. Özellikle I. Dünya Savaşı'yla birlikte, ordunun temel asker kaynağı olan köylünün toprağını terk etmek zorunda kalmasıyla, geride kalan sınırlı insan gücünü daha verimli kılma ihtiyacının etkisi vurgulanmaktadır. Çalışmada ayrıca Türkçü düşüncenin köycü söylem ile kurduğu ilişki değerlendirilmekte ve Türkçü aydınların bireysel çabalarıyla ve çeşitli örgütlenmeler üzerinden köylüye ulaşma girişimlerinden bahsedilmektedir. Son olarak, devletin tüm nüfuz çabalarına rağmen II. Meşrutiyet dönemi köycülük pratiğinin, Cumhuriyet döneminden farklı olarak, kurumsallaşmaktan uzak olduğunun ve aydınları mobilize etmeye dönük bir yayın faaliyeti olarak kaldığının altı çizilmektedir.
