Özet:
Dünya çapında endüstriyel alanda layn (hizalama) kaçıklıkları nedeniyle milyarlarca dolar kaybedilmektedir. Layn konusu, dönel makine aksamına ilişkin endüstriyel her operasyonun kalbi ve ruhu sayılabilecek, dönel aksamı çalışma düzeninde tutabilecek en önemli faktördür. Layn operasyonunun temel amacı dönel makine aksamının operasyon ömrünü uzatmaktır. Bu amaca yönelik olarak arızalanmaya en meyilli, hassas parçalar tasarım limitleri içinde çalıştırılmalıdır. Bu parçalar yataklar, contalar, kaplinler ve şaftlardır. Layn işlemi başarıyla gerçekleşmiş bir sistemde yataklardaki eksenel ve radyal kuvvetler kontrol altına alındığından dolayı yatak ömrü uzamış, dinamik operasyon durumlarında stabilite sağlanmış olmaktadır. Hassas layn işlemi kaplinlerdeki aşınmayı, şaftın yorulmadan ileri gelen arızalanma ihtimalini, güç iletiminden ileri gelen eğilmeleri önemli ölçüde azaltacak, dönel makine içinde parçalar arasında olması gereken açıklıkların düzgün ve homojen bir biçimde kalmasını sağlayacaktır. Şaftı hizalama (layna alma) işlemi titreşim ve gürültü limitlerinin aşılmaması gereken teknelerde (özellikle askeri tekneler) daha büyük bir öneme sahiptir. Buradan yola çıkılarak dinamik hesaplar tezin amaç kapsamı dışında kalmasına rağmen, bir bütünlük oluşturabilmek adına tasarımda önemli bir yeri olan titreşim kontrolü konusuna da kısaca değinilmiştir. Gelişen teknoloji daha ufak ve daha hızlı makinelerle daha yüksek güçler elde edebilmeyi mümkün kıldığından ilerleyen zaman içinde şaft layn işlemlerinin daha da önem kazanacağı açıktır.
