Özet:
Anyonik polielektrolitlerin(PE)(poliakrilik asit ve biyolojik şartlarda bozunabilen dekstran sülfat) geçiş metal iyonları(Cu2+, Zn2+, Fe3+, Fe2+, Cd2+, Ni2+, Co2+ ve Mn2+) varlığında sığır serum albumini(SA) ile sulu çözeltideki etkileşimi fluoresans ve uv-visible spektrofotometrik yöntemlerle incelenmiştir. Anyonik PE negatif yüklü SA ile metal varlığında ortamın şartlarına, bileşenlerin oranına ve metalin doğasına bağımlı olarak suda çözünebilen veya çözünemeyen üçlü PE-metal-SA kompleksleri oluşturduğu kanıtlanmış ve polikompleksin stabilitesinin metalin doğasına bağımlı olarak değiştiği gösterilmiştir. Metal iyonlarının etkili bir fluoresans söndürücü olduklarını düşünerek, çözülebilen üçlü polikomplekslerin yapıları, SA'nın triptofan kromoforlarının davranışlarının fluoresans yöntemi ile araştırılmasına dayanarak incelenmiştir. Uv-visible spektrofotometrik yöntemle Cu2+, Fe2+ ve Fe3+ iyonlarının daha stabil kompleks oluşturma özellikleri, fluoresans etkinliklerinden de görünmektedir. Bu üç iyon, protein yapısındaki triptofanın fluoresansını söndürür ve maksimum dalga uzunluğu(Â^a*) red shift verirler. Bu sonuçlara dayanarak Cu2+, Fe2+ ve Fe3+ iyonları varlığında oluşan polikomplekslerin yapısı hakkında şunlar söylenebilir, bu iyonlar polianyon makromoleküllerini proteinle bağlıyarak üçlü polikompleks oluştururlar ve oluşan partiküllerin yapısındaki albumin globülleri çözelti ile etkileşebilen bir formda bağlanmaktadırlar. Diğer iyonlar(Zn2+, Cd2+, Ni2+, Co2+ ve Mn2+) polianyonlarla zayıf kompleks oluşturma özelliği taşırlar ve daha etkin olarak protein molekülü ile etkileşime girerek tuz etkisi gösterirler. Bu etkileşim sonucu protein molekülü daha da kompakt(sıkışık) hale gelerek triptofanın su molekülleri ile etkileşimini azaltırlarlar (blue shift gösterir). Bu sistemlerde Cu2+, Fe2+ ve Fe3+ iyonlarından farklı olarak kararlı yapılı üçlü polikompleksler oluşamazlar. Alınan sonuçlar yeni türde yapay immunojenler geliştirmek için önem taşımaktadırlar.
