Özet:
Tetrapirolik makrohalka sistemlerinin iki ana yapısı porfirazinlerle fitalosiyaninleri de içeren tetraazaporfirinler ve porfirinlerdir. Porfirinler ve ftalosiyaninler oldukça iyi çalışılmalarına rağmen, porfirazinler elli yıl önce ilk sentez edilmelerinden bu yana daha az çalışılmışlardır. Suda çözünen türevlerinin son zamanlarda etkin bir şekilde sentezlenmeye başlanmasıyla porfirazin türevlerinin sentezi önem kazanmaya başlamıştır. Porfirin, ftalosiyanin ve porfirazinler merkezi kavitelerinin içerisinde çok çeşitli metal iyonlarını koordine edebilirler. Teraazaporfirinler porfirinlerden farklı olarak, mezo-azot atomu makrohalkanın elektronik karakterini değiştirir. Porfirazinlerin ve ftalosiyaninlerin elektronik karakterleri ve geniş Ï -sistemleri periferal metal koordinasyonu ile birleştirilmesi, yeni spektroskopik, magnetik ve elektronik özellikli komplekslerin hazırlanmasına izin verir. Bu çalışmanın amacı, periferal konumlarda sekiz adet 9-antrasenkarkoksilik asit grupu taşıyan yeni bir porfirazin türevi hazırlanmasıdır. Periferal konumlarda sübstitüe gruplar bulunan porfirazinler ilginç optik, manyetik ve elektronik özellikler sergileme potansiyaline sahiptir.1,2-bis(hidroksietiltiyo) maleonitril bileşiği, disodyum tuzu halindeki başlangıç maddesinin 2-brometanol ile mutlak alkol (etanol) içerisinde 3 gün süren reaksiyonu sonucu elde edilmiştir. Magnezyum, n-propanol ve bis(2-hidroksietiltiyo)maleonitrilin siklotetramerizasyon reaksiyonu ile magnezyum porfirazin (P4) elde edildi. Porfirazin üzerindeki OH gruplarının karboksilik asit ile esterleşme reaksiyonuna sokulmasıyla antrasenkarboksi sübstitüeporfirazinler elde edilmiştir. MgPz'yi hedeflenen 9-antrasenkarboksi sübstitüe magnezyum porfirazin, (P5)'e dönüştürmek için 9-antrasenkarboksilik asit sekiz OH grubunun hepsinin esterleşebilmesi için disikloheksikarbodiimid varlığında kullanıldı. Oktakis(9-antrasenkarboksi) sübstitüe porfirizinato magnezyum merkezinde metal iyonları koordine eden porfirazinler hazırlanması için uygundur. Trifloroasetik asit ile muamele edilerek metalsiz porfirazin (P6) elde edildikten sonraki reaksiyonunda, çinko(II) asetat ile reaksiyona sokulması ile (M=Zn (P7) metalli (MPz) porfirazin elde edilmiştir. Elde edilen ürünlerin UV, IR, 1H NMR ve florasans emisyon spektrumları incelenmiş ve karakterize edilmiştir. Ayrıca ANCOOH, MgPz ve MgAntPz'nin floresans emisyon spektrumları incelenmiştir.
