Müfredat laboratuvar okullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre toplam kalite yönetimi ilkelerinin uygulanma düzeyi

Abstract

Değişmeyen tek şey değişimdir. Bu değişim süreci içerisinde kurumlar sürekli kendilerini yenilemek, aksayan yönlerini düzeltmek, bugünün ve yakın geleceğin ihtiyacını karşılayamayacak koşullan terk etmek zorundadır. İnsanları geleceğe hazırlayan eğitim kurumlan ise bu değişim sürecinde en fazla etkilenen kurumlardan biridir. Değişimin yaşandığı alanlardan biri de yönetimdir. Milli Eğitim Bakanlığı 1999 yılında Türkiye Kalite Derneği (KalDer) ile yaptığı bir anlaşma sonucunda toplam kalite yönetimini eğitim kurumlarına uygulama çalışmalarına başlamıştır. TKY uygulamalarında EFQM (Avrupa Kalite Yönetimi Vakfi) Mükemmellik Modeli esas alınmıştır. 1999 yılı içerisinde aynı zamanda Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarında Müfredat Laboratuar Okulu Modeli uygulamalarının başlatılması ve yaygınlaştırılması karan alınmıştır. Müfredat Laboratuar Okullar geliştirilen öğretim programlarının, yeni eğitim-öğretim ve yönetim yaklaşımlarının, rehberlik anlayışının ve teftiş sisteminin, sistem geneline yaygınlaştırılmadan önce deneneceği ve teknolojik gelişmelerin eğitime yaygınlaştırılacağı ve bu konuda liderlik yapacağı okullardır. Bu modelin uygulanmaya başladığından beri bu okullarda Toplam Kalite Yönetimi uygulanmaya başlamıştır. Araştırmanın amacı, İstanbul İli Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı ilköğretim düzeyindeki Müfredat Laboratuar Okulları 'nda görev yapan öğretmenlerin algılarına göre TKY ilkelerinin uygulanma düzeyini belirlemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Rehber Öğretmen Elif Çetin tarafından geliştirilen "Toplam Kalite Yönetimi İlkelerinin Uygulanma ölçeği" kullanılmıştır. Anketle elde edilen verilerin çözümlenmesi için istatistiksel teknik olarak aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, tek yönlü varyans analizi ve TUKEY HSD testi uygulanmıştır. Araştırmada genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini 2004-2005 yılında İstanbul İli'nde yer alan ilköğretim düzeyindeki Müfredat Laboratuar Okulları' nda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. İstanbul İli'ndeki 27 ilköğretim düzeyindeki Müfredat Laboratuar Okulu'nda 1191 öğretmen görev yapmaktadır. Örneklemin oluşturulmasında oransız eleman örnekleme yoluna gidilmiştir. Toplam 385 anket bu araştirmanın örneklemini oluşturmakta ve bu oranda çalışma evreninin % 33 'unu oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bazı sonuçlar şunlardır: 1- İlköğretim düzeyindeki Müfredat Laboratuar Okulları'nda görev yapan öğretmenlerin algılarına göre, TKY ilkelerinden liderliğe ilişkin "uygulamaya uyuyor"; çalışanların geliştirilmesi ve katılımına ilişkin "uygulamaya biraz uyuyor"; tedarikçilerle ilişkilere ilişkin "uygulamaya biraz uyuyor"; müşteri odaklı organizasyona ilişkin "uygulamaya biraz uyuyor"; süreç ve verilerle yönetime ilişkin "uygulamaya biraz uyuyor"; sürekli gelişime ilişkin "uygulamaya biraz uyuyor" görüşünü belirtmişlerdir. 2- Anketi cevaplandıranların bireysel özelliklerine göre bir karşılaştırma yapıldığında, cinsiyet, yaş, kıdem, görev süresi, mezun olunan okul, TKY konusuyla ilgili bilgi düzeyi ve TKY konusunda alman hizmet içi eğitimden yararlanma durumu değişkenlerine göre gruplar arasında p<05 düzeyinde anlamlı bir fark bulunmuştur. Buna karşın branş ve hizmet içi eğitim alma durumu değişkenlerine göre gruplar arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Bu çalışmayla Toplam Kalite Yönetimi'nin uygulandığı Müfredat Laboratuar Okullan'nda çalışan öğretmenlerin görüşleri alınarak hangi konularda uygulamanın yeterli olmadığı ortaya çıkarılarak yardımcı olmaya çalışılmıştır. Bu araştırma sonucunda elde edilecek bilgilerin planlamacı ve uygulayıcılara yol göstereceği umulmaktadır.