Yetişkin eğitimi yöneticilerinin yöneticilik yeteneklerinin belirlenmesi

Abstract

Yetişkin eğitimi artık bilgi çağına ayak uydurabilmenin vazgeçilmez koşulu olarak kabul edilmeye başlamış, bunun için de yetişkin eğitimi ile ilgili çalışmalar son yıllarda önemli ölçüde hız kazanmıştır. Yetişkin eğitimi etkinliklerinin başarılı olmasında yöneticilerin oynayacakları rol çok önem taşımaktadır. Etkili bir yetişkin eğitimi yöneticisinin niteliklerini genel hatlarıyla belirleyecek olursak, karşımıza oldukça sorumluluk isteyen bir görev çıkmaktadır. Çünkü yetişkin eğitimi alanında yöneticilik yapanların eğitim yöneticiliğinin bilinen yeterliklerinin yanı sıra, yetişkinlere hizmet vermek için gereken bazı özel yeterliklere de sahip olması gerekir. Örneğin hem birey hem de öğrenci olarak yetişkinlerin ortak özelliklerinden haberdar olması gerektiği gibi, kursiyerlerin gereksinimlerine karşı hassas olması gerektiğinden, aynı zamanda bir halkla ilişkiler uzmanı olmalıdır. Bu araştırma yetişkin eğitimi yöneticilerinin yönetim süreçleri, insan ilişkileri ve liderlik boyutlarındaki yeterlikleri ne derece yerine getirdiklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın verileri, İstanbul'da bulunan 33 Halk Eğitim Merkezi ile Sürekli Eğitim Merkezi bulunan 7 Üniversiteden seçilen toplam 70 yöneticiye uygulanan anket aracılığı ile elde edilmiştir. Anketler deneklere posta yoluyla uygulanarak toplanmıştır. Verilerin kodlanma işlemi yapılmış ve bu kodlama işlemlerinden sonra, deneklerin genel görüşleri için standart sapma ve ortalamalar verilmiştir. Ayrıca deneklerin cinsiyet ve görev yeri değişkenlerine göre t testi yapılmıştır. Yaş, branş, öğrenim durumu, yöneticilik kıdemi ve aldıkları hizmetiçi eğitim değişkenlerine göre görüşleri arasında anlamlı bir farklılığın olup olmadığım belirlemek için tek yönlü varyans analizi kullanılmış, anlamlı farklılığın çıktığı durumlarda ise farklılığın kaynağım belirlemek için Tukey testi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında, yetişkin eğitimi yöneticilerinin büyük ölçüde öğretmen yetiştiren okul mezunu oldukları, yetişkin eğitimi konusunda eğitim almadıkları, yetişkin eğitimi konusundaki bilgilerini öncelikle bu alanda hizmet vererek sonra da hizmetiçi eğitim kurslarına katılarak kazandıkları anlaşılmıştır. HEM müdür ve müdür yardımcılarının mali plan yapma, hizmetiçi eğitim düzenleme, pazarlama ve halkla ilişkiler kurma gibi planlama boyutuna ait yeterlikleri düşük düzeyde yerine getirdikleri görülmüştür. SEM müdür ve müdür yardımcılarının ise planlama boyutunda düşük düzeyde yeterlik gösterdikleri, ancak teknoloji kullanımını HEM yöneticilerinden daha sık yerine getirdikleri ortaya çıkmıştır. Bunun yanı sıra iletişim boyutuna ait olan kalite çemberleri, sorun çözme toplantılarından IXyararlanmak SEM yöneticilerinin düşük düzeyde gerçekleştirdiği yeterlikler olarak belirlenmiştir. Yetişkin eğitimi yöneticilerinin görev yeri, cinsiyet, yaş, branş ve yöneticilik kıdemi ve katılmış oldukları kurs sayısı değişkenlerine göre görüşleri arasında istatistiksel bakımdan anlamlı farklılıklar çıkmamıştır. Öğrenim durumu değişkenine göre ise yetişkin eğitimi yöneticilerinin görüşleri arasında planlama ve değerlendirme boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur.