Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve Almanya eğitim sistemlerinde eğitim yöneticisi yetiştirme ve atama politika ve uygulamaları

Abstract

Bu araştırmada Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve Almanya eğitim sistemlerinde eğitim yöneticisi yetiştirme ve atama politika ve uygulamaları ile bu politika ve uygulamalar arasındaki benzerlik ve farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır. Türkiye eğitim sisteminde, eğitim yöneticilerinin yetiştirilmelerinde, atanmalarında bir tercih sebebi olmasına rağmen, hizmet öncesinde almış oldukları yöneticilik uzmanlık programları veya eğitim yönetimi yükseklisans derecelerinin önemi gittikçe artmaktadır. Eğitim sisteminde "Mîllî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlan Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmelik"e bağlı olarak eğitim kurumları yöneticilerinin atama, değerlendirme ve yer değiştirmelerinde hizmet gerekleri, kariyer, liyakat, sicil, kıdem gibi ölçütler esas alınmakta ve yöneticilik formasyonu kazandırılarak atama yapılmaktadır. Amerika eğitim sistemindeki eğitim yöneticisi yetiştirme ve atama politika ve uygulamalarına bakıldığında araştırılan ülkeler arasındaki en gelişmiş eğitim yöneticisi yetiştirme programlarının Amerika'da olduğu, okul müdürlerinin çoğunluğunun eğitim yönetimi üzerine yüksek lisans veya doktora derecelerinin olması ile kendini göstermektedir. Amerika'da eğitim yöneticiliği profesyonel bir meslek olarak görülmekte, okul müdürlerinin seçim ve atanmalarında okul müdürlüğüne başvurmadan önceki eğitimleri, yöneticilik ve stajyerlik gibi deneyimleri ile görüşme ve yazılı değerlendirme yöntemlerine başvurulan ülke eğitim sisteminde bilimsel ilkelere önem verilmektedir. Japonya eğitim sistemindeki eğitim yöneticisi yetiştirme ve atama politika ve uygulamalarına bakıldığında öğretmenlik deneyiminin okul müdürü atamalarında en önemli ölçüt olduğu, ülkenin eğitim kurumlarının yönetimi öğretmenlerin kariyer basamaklarındaki yükselmelerine bağlı olacağından dolayı ülkede öğretmen yetiştirme programlarına, öğretmenlerin hizmet öncesi eğitimlerine oldukça fazla önem verildiği görülmektedir.Araştırmadaki son ülke olan Almanya eğitim sisteminde eğitim yöneticisi yetiştirme ve atama politika ve uygulamaları incelendiğinde müdür olarak atanacaklarda öğretmenlik deneyiminin çok önemli bir kriter olduğu, öğretmen eğitimine oldukça fazla önem verildiği için okul müdürlerine yönelik bir hazırlık programına gerek duyulmadığı, yönetimsel işlerle ilgili olarak göreve getirildikleri ilk zamanlarda alacakları hizmet içi eğitimlerin yeterli olduğu görülmektedir. Araştırmanın, çağdaş eğitim sistemlerine sahip olan Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve Almanya'da eğitim yöneticisi yetiştirme ve atama uygulamalarının Türkiye'deki uygulamalara uyarlanması üzerine çalışacak araştırmacılara yardımcı olacağı umulmaktadır.