Özet:
Bu araştırmada, Lise birinci sınıfa devam eden öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin; akademik benlik tasarımları, okul tutumları ve akademik başarıları üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, 2002-2003 Eğitim-Öğretim yılında İstanbul ili Beşiktaş ilçesinde Bingül Erdem Lisesi ve Yeni Levent Lisesi'nde birinci sınıfa devam eden ve random olarak belirlenen 187 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın değişkenlerine ait veriler deneklere; "Depresif Yükleme Biçimi Ölçeği", Akademik Benlik Kavramı Ölçeği" ve "Okul Tutum Ölçeği" uygulanarak, deneklere ait veriler ise "Kişisel Bilgi Formu" uygulanarak elde edilmiştir. Regresyon istatistiksel analizleri uygulanarak elde edilen bulgular şu şekilde lenebilir: 1- Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin, akademik benlik tasarımınm yetenek alanlarındaki (Sözel yetenek, sayısal yetenek ve göz-el koordinasyonunun) değişkenliğini açıklamada yeterli etkisi bulunmamıştır. Öğrenilmiş çaresizlik düzeyinin şekil-uzay yeteneğinin değişkenliğini açıklamada etkili olduğu ve şekil-uzay yeteneğindeki varyansı açıklamada yeterli olduğu görülmüştür. 2- Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin, okul tutumundaki değişkenliğini açıklamada etkili olduğu görülmüştür. 3- Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeyi, akademik başarının değişkenliğini açıklamada yeterli etkisi olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin öğrenilmiş çaresizlik düzeylerinin; akademik benlik tasarımlarının yetenek alanlarından şekil-uzay yeteneği üzerinde ve okula karşı tutumları üzerinde etkisi olduğu saptanırken, akademik benlik tasarımlarının sözel yetenek, sayısal yetenek ve göz-el koordinasyon üzerinde ve akademik basanları üzerinde etkisinin olmadığı saptanmıştır.
