Öğrenme stratejilerinin aktarımı yoluyla başarısız öğrencilerin daha başarılı hale getirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, yabancı dil eğitimi sürecinde öğrenimin farklı şekillerde gerçekleştiğinin belirlenmesi; farklı şekilde öğrenen öğrencilerin öncelikle dil öğrenimine özgü stratejilerinin belirlenmesi, bir grup içerisinde başarılı öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerinin aynı gruptaki başarısız ya da daha az başarılı öğrencilere anlatılması, aktarılması yolu ile bu öğrencilerin daha başarılı hale getirilmesidir. Araştırmanın evreni İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi 'nin 2002-2003 öğretim yılı hazırlık sınıflarıdır Araştırmanın örneklerini ise adı geçen okulun 2002-2003 Öğretim Yılı II. Döneminde bu araştırma için gönüllü olan ve 15 kız ve 15 erkek toplam 30 öğrenciden oluşan bir hazırlık sınıfıdır. Öğrencilerin Çoklu zeka özelliklerini ölçmek için Wingate'in (1997) Gardner'in Çoklu Zeka Kuramı'na dayanarak hazırladığı Çoklu Zeka Ölçeği (Multiple Intelligences Inventory) kullanılmıştır. Bu ölçekte, öğrencilerin yedi çoklu zeka türünden hangilerine ne oranda sahip olduklarını belirlemeye yönelik olarak hazırlanmış 49 soru sorulmuştur Öğrencilerin yabancı dil öğrenirken kullandıkları stratejileri belirlemek için Oxford'un (1990) Dil Öğrenme Stratejileri Envanteri (SILL) (Strategy Inventory for Language Learning ) ve örneklem grubunun sonuçlarını değerlendirmek için de envanter geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Bu envanterle öğrencilerin altı grup öğrenme stratejisinden hangilerini ne oranda kullandıklarını anlamaya yönelik 50 soru sorulmuştur. Envanterlerin (Çoklu Zeka ve Dil Öğrenme Envanterleri) uygulanmasının ardından öğrenicilere iki hafta süresince nasıl ders çalıştıkları konusunda günlük tutmaları istenmiştir. Öğrenicilerin Çoklu Zeka Ölçeğine verdikleri yanıtlara dayanılarak ve tereddüt edilen durumlarda öğrenicilerin rehberlik servisi çalışmaları için sağladıkları kendilerini tanıtan yazılar dikkate alınarak Çoklu Zeka Alt Grupları oluşturulmuştur. Çoklu Zeka Alt Gruplarının oluşturulmasının ardından öğreniciler kendi Alt Zeka Grupları konusunda bilgilendirilmiştir. Gruplandırmanm ardından öğrenicilerin iki hafta süresince tuttukları günlükler incelenmiştir. İncelemenin ardından öğrenicilerin günlüklerinde belirttikleri çalışma becerileri-stratejileri her grup için birleştirilerek Alt Zeka Gruplarına 1. Çalışma Kağıdı olarak önerilmiştir. 1. Çalışma Kağıdının ardından SDLL sonuçları değerlendirilmiştir. Araştırma grubuna İngilizce öğreten öğretmenler tarafından Alt Zeka Gruplarındaki en başarılı öğreniciler belirlenmiştir. Bunun ardından (en başarılı) bu örnek öğrenicilerin en sık kullandıkları Öğrenme Stratejileri metin haline dönüştürülerek, 2. Çalışma Kağıdı adı altında kendi gruplarına önerilmiştir. Araştırmanın uygulama bölümünün süresi 2002-2003 Eğitim ve Öğretim yılının ikinci yarıyılının tamamını kapsamaktadır. Öğrenicilerin 1. Karne notlan araştırma öncesi notlar 2. Karne notları ise araştırma sonrası notlar olarak değerlendirilmiştir. Öğreniciîere araştırma sonrasında SILL ile belirlenip 2. Çalışma Kağıdı ile önerilen stratejilerin kullanımlarında ne ölçüde değişiklik olduğunu görmek için SILL öğrenicilerin 2 dönem karnelerini almalarından iki gün önce tekrar uygulanmıştır. Öğreniciîere araştırma öncesi uygulanan SILL (Envanter 1) ile araştırma sonrası uygulanan SILL (Envanter 2) arasındaki farklılıklarla öğrenicilerin 1.Karne ve 2 Karne notlan arasındaki ilişki gruplar halinde incelenmiştir. Tekrar uygulanan envanterin (SILL) sonuçları ile 2. Çalışma Kağıdı arasındaki değişikliklerle öğrenicilerin 1. Karne (Kİ) ve 2. Kame notları (K.2) arasındaki olası değişiklik arasında ilişki olup olmadığı Alt Zeka Grupları için ayrı ayrı incelenerek ortaya konmuştur Araştırma sonuçlarına göre öğrenicilerin Toplam Strateji, Bilişsel Stratejiler, Eksik Giderme Stratejileri. Sosyal Stratejileri ve Duygusal Stratejileri kullanımlarındaki artışla notları ivarasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Ögrenicilerin Toplam Strateji kullanımlarındaki artışın tek basma notlardaki değişimi açıklamaya yetmediği saptanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Anadolu Lisesi Hazırlık Sınıfı öğrenicilerine kendi gruplarına uygun olarak önerilen Bilişsel ve Eksik Giderme Stratejilerini kullanmalarının 2. karne notlarının artmasını sağladığı tespit edilmiştir. Öğrenicilerin Sosyal ve Duygusal Stratejileri Kullanımlarının tek hasına not artışı sağlamadığı, bununla birlikte bu stratejilerdeki düşüşün diğer stratejilerden yeterince verim alınamaması sonucunu doğurduğu tespit edilmiştir. Ögrenicilerin kendilerine önerilen stratejilerin ne kadarında artış ya da azalma olduğu incelenmiş, değiştirdikleri toplam strateji miktarı ile kendilerine önerilen stratejiler karşılaştırılmış, strateji değişimlerinin (Y oranı) %50'nin üstünde olması durumunda öğrenciye ait bulguların araştırmayı destekleme oranının düştüğü tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, kız ve erkek öğrenicilerin K1-K2 notları ve Envanter 1, Envanter 2 ile belirlenen strateji kullanımları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Öğrenicilerin Çoklu zeka Alt Grupları açısından araştırma öncesi ve sonrası notları ve strateji kullanımları arasındaki ilişki incelenmiş ve Çoklu Zeka Ölçeği, Mantıksal -Matematiksel Zeka Alt Grubunun strateji aktarımı konusunda en başarılı grup olduğu saptanmıştır.