Sosyal bilgiler dersi "Güzel Yurdumuz Türkiye" ünitesine yönelik çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle oluşturulan öğrenme ortamının 5.sınıf öğrenci başarısına etkisi

Abstract

Son yıllarda zeka ile ilgili ortaya çıkan bulgular, öğrenme ve öğretme alanına da yeni bakış açılan getirmiştir. Çoklu zeka kuramının eğitim ve öğretim ortamlarında kullanılması 21. yüzyılda toplumsal gelişmeler için bir başlangıçtır. Çünkü çoklu zeka kuramı, bireysel farklılıkların geliştirilmesi açısından önemlidir. Çoklu zeka kuranıma göre, eğitim öğretim yoluyla bireyin temel özelliklerinde değişiklikler oluşur. Bu değişiklikler insanın farklı zeka alanlarıyla ilgili özellikleridir. Eğitim öğretimde amaç, bireylerin farklı zeka alanlarım geliştirici ve farklı zeka alanları ile ilgili değişiklikleri oluşturacak etkinlikler planlamak ve uygulamak olmalıdır. Bu nedenle bu araştırmada öğrencilerin zeka alanları belirlenerek, tüm zeka alanlarını harekete geçirici etkinliklerin yer aldığı öğretim tasarımı hazırlanarak uygulanmıştır. Böylece öğrencilerin bireysel farklılıkları dikkate alındığından öğrenmenin etkin olması ve zevkli bir ortamda gerçekleşmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada Sosyal Bilgiler dersi "Güzel Yurdumuz Türkiye" ünitesine yönelik çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle oluşturulan öğretim tasarımının 5. sınıf öğrencilerinin başarısına etkisi incelenmiştir. Öntest sontest kontrol gruplu modelin kullanıldığı çalışmada, Dr. Reşit Galip İlköğretim okulu 5. sınıflarından iki grup üzerinde yürütülen araştırmada 36 öğrenciden oluşan kontrol grubunda geleneksel öğretim tasarımı (öğretmen merkezli), 37 öğrenciden oluşan deney grubunda çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle düzenlenmiş öğretim tasarımı işe koşulmuştur. Araştırmada veriler, Seber (2001) tarafından geliştirilen çoklu zeka alanlarım belirleme ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanarak uygulama öncesi ve sonrasında kullanılan Sosyal Bilgiler testi kullarıılmıştır. MEB tarafından hazırlanan ilköğretim Okulu Sosyal Bilgiler dersi öğretim programında 5. sınıf "Güzel Yurdumuz Türkiye" ünitesine yönelik hedefler baz alınmış; bu hedefler araştırmacı tarafından daha kolay gözlenebilmesi amacıyla kazanım hedefleri şeklinde ifade edilmiştir. Konuların ünite içinde dağılımları ve hedefler dikkate alınarak araştırmacı tarafından sekiz zeka alanım da içeren etkinliklere dayalı günlük planlar hazırlanmış ve bizzat araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde Bağımlı gruplar t testi, Bağımsız gruplar t ııtesti, Tek Yönlü Varyans Analizi ve Tukey HSD kullanılmıştir. Elde edilen veriler, bulgular ve yorumlar bölümünde tablolar halinde incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şu şekilde lenebilir: 1. öğrenme yaşantıları hazırlanırken sekiz zeka alam baz alınmıştır. Ancak çoklu zeka alanlarım belirleme ölçeği uygulaması sonucunda deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin doğa ve görsel zeka alanlarının baskın olduğu ortaya çıkmıştır. 2. Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin doğa zeka alanının diğer zeka alanlarına göre baskın olduğu, müziksel zeka alanının diğer zeka alanlarına göre geliştirilmesi gereken zeka alam olduğu gözlenmiştir. 3. Öntest ve sontestten elde edilen veriler çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle düzenlenen öğretim tasarımı uygulamasının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi olduğunu ortaya koymaktadır. Bir başka ifadeyle, çoklu zeka kuramı etkinlikleriyle düzenlenen öğretim tasarımı uygulanan deney grubu ile geleneksel öğretim tasarımı (öğretmen merkezli) uygulanan kontrol grubunun akademik başarıları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. 4. Tek yönlü varyans analizi sonucunda deney grubu öğrencilerinin çoklu zeka alanlarına göre akademik başarılan arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 5. Aynı şekilde tek yönlü varyans analizi sonucunda kontrol grubu öğrencilerinin de çoklu zeka alanlarına göre akademik basanları arasında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. 6. Tek yönlü varyans analizi sonucunda kız ve erkek öğrencilerin çoklu zeka alanlarına göre akademik başanlan arasında anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.