Özet:
Bu çalışmada Sarcopoterium spinosum (L.) Spach. bitkisinin toprak üstü kısımları, kökleri ve özellikle meyvaları hidrokarbon, steroid ve flavonoid bileşikleri açısından incelenmiştir. Sarcopoterium spinosum bitkisi Temmuz 1995 'de Çanakkale bölgesinden toplanmıştır. Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmosotik Botanik Anabilim Dalı öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertan TUZLACI tarafından teşhis edilen bitki aynı üniversitenin Herbaryumunda MARE 4734 numarası ile kayıtlıdır. Kurutulmuş bitkinin kökleri, dallan ve meyvaları ayrı ayrı öğütülerek, sokslet cihazında hekzan, kloroform, etanol ve su ile ekstre edildi. Düşük basınçta koyu şurup kıvamına kadar yoğunlaştırılan ekstreler, ince tabaka kromatografisinde incelendi. Benzer olan ekstreler birleştirilerek silikajel kolonda fraksiyonlandırıldı. Kök, dal ve meyvaların hekzan ekstrelerinin fraksiyonlarından BHı bileşiği elde edildi. Bitkinin meyvalarının kloroform ekstresinden MKi ve MK2 bileşikleri elde edildi. BHı, MKı ve MK2 bileşiklerinin İTK incelemesinden ve UV, İR spektrumlarından yararlanılarak, BHı ve MKı bileşiklerinin aynı yapıda olduğu ve BHı (MKı) üe MK2 bileşiklerinin de hidrokarbon yapısında olduğu bulunmuştur. Bitkinin kök ve meyvalarının alkol ekstresinin fraksiyonlarından EEı, BFı ve BF2 bileşikleri elde edildi. BFı, BF2 ve terpenoidal EEj bileşiklerinin yapılan kromatografîk ve spektroskopik yöntemler kullanılarak yorumlandı.
