Özet:
İngiltere, Amerika, İsrail, Yeni Zellanda gibi ülkelerin eğitim sistemlerindeki pazara-dayalı reformları eğitim pazarlamasına odaklanan çok sayıda araştırma takip etmiştir. Bu araştırmalar çoğunlukla özel okullar gibi rekabetçi bir ortamda faaliyet göstermeye başlayan devlet okullarına odaklanmışlardır. Türkiye de devlet okullarını rekabet etmeye özendiren, yukarıda adı geçen ülkelerde uygulanan reformların yada benzerlerinin varlığından bahsetmek oldukça zordur. Bununla beraber, özel okullar için durum benzer değildir. Türkiye deki özel okullar arasında rekabet oldukça fazladır ve bu nedenle de bu okulların eğitim pazarlamasından yararlanmaları kaçınılmaz gibi gözükmektedir. Bu araştırmanın amacı özel okulların pazarlama karması unsurlarına ilişkin stratejilere verdikleri önem derecesini ve bu stratejileri hangi sıklıkla kullandıklarını bulmaktır. Araştırma, genel tarama modeli esas alınarak yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Türkiye çapında Özel Okullar Derneğine üye özel okullar oluşturmuştur. Bütün evrenin '122' olması nedeniyle örneklem alınmamış, evrenin tümü üzerinde araştırma yapılmıştır. Veri toplamak amacıyla Todd Richard Wendell Horn ile Daria Marie Rockholz'un doktora çalışmalarında kullandıkları anketlerden ve uzman görüşünden yararlanılarak yeni bir anket geliştirilmiştir. Anket 2 bölümden ve 7 alt boyuttan oluşmaktadır. Birinci bölümde araştırmaya katılan okulların genel özelliklerinin saptanması amaçlanmıştır. İkinci bölümde ise özel okulların pazarlama karmasını oluşturan 7 hizmet, yer, tanıtım, fiyat, insan, süreç ve fiziksel kanıt unsurları kapsamında verilen pazarlama stratejilerini hangi sıklıkla uyguladıkları ve bu stratejilere ne derece önem verdikleri saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma sonucunda özel okulların hizmet, fiziksel kanıt, yer ve tanıtım pazarlama karması unsurlarına ilişkin stratejileri 'sıklıkla', fiyat unsuruna ilişkin stratejileri ise 'orta sıklıkla' uyguladıkları ortaya çıkmıştır. Önem derecesi bakımından özel okulların 'en fazla önemi' hizmet unsuruna ilişkin stratejilere verdikleri belirlenmiştir. Ayrıca özel okulların fiziksel kanıt, insan, süreç ve yer unsurlarına ilişkin stratejileri 'önemli' buldukları, fiyat unsuruna ilişkin stratejileri ise 'orta derecede önemli' buldukları belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre özel okullara veli ve öğrencilerden oluşan hedef pazarlarını genişletmeleri ve bu pazarların ihtiyaç, istek ve taleplerini etkili bir şekilde karşılanması için özellikle eğitim-öğretim hizmetine odaklanan pazarlama bilgi ve becerilerinden yararlanmaları önerilebilir. İlgili konuda araştırma yapmak isteyenler için ise özellikle öğretmenleri de için alan daha geniş kapsamlı araştırma yapmaları araştırmacı tarafından önerilmektedir.
