Özet:
Kimyasal proses endüstrilerinin genelinde pH kontrolü hayati önem taşımaktadır. Özellikle doğrusallıktan sapma eğilimi gösteren pH'm kontrolünde, alışılagelmiş proses kontrol algoritmalarının sağladığı başarım yeterli görülmemektedir. Bu amaçla yaygın olarak bilinen yöntemlerin daha ötesinde performans gösteren çeşitli yeni kontrol yöntemleri geliştirilmektedir. Bu çalışmada, bu yaklaşımlardan biri olan "kazanç seçmeli PID kontrol" yöntemi, alışılagelmiş kontrol yöntemleri olan P, PI ve PID yöntemleriyle kıyaslanmıştır. Bunun için gerekli bilgisayar programlan yazılmış, elde edilen deney sonuçları grafikler halinde değerlendirmeye sunulmuştur. Deneylerde oda koşullarındaki 0,003 M fosfat asidi ve 0,0047 M sodyum hidroksit çözeltilerinin, 2 litre hacmindeki geri karışmalı reaktörde bir araya getirilmesi suretiyle, pH'ın 5 ile 8 arasındaki değerlerinde sayısal kontrol yapılmıştır. Kontrol için gerekli program Borland C++ ile hazırlanmış ve kullanılmış, aynı işlevi görecek ticari amaçlara uygun bir program da Visual Basic dilinde yazılarak denenmiştir. P, PI ve PID kontrol verileri mukayese edildiğinde beklenilen sonuçlara ulaşılmış, kazanç seçmeli PID kontrolün başarımının da bu geleneksel yöntemlerle ulaşılan başarımlardan daha iyi olduğu görülmüştür.
