Okul müdürlerinin çatışma yönetimi stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Okulların amaçlarına ulaşma derecesi ile yöneticilerin liderlik yeterlikleri arasında ilişki vardır. Etkili okul liderliği, uygun liderlik davranışları sergileyerek, okulda başarıya odaklı bir kültür oluşturmakla gerçekleşebilir. Yöneticilerin liderlik stillerine ilişkin göstergelerinden birisi de okulda ortaya çıkan çatışmalar karşısında gösterdikleri tutumla ilgilidir. Bu nedenle başarılı bir okul yaratmak isteyen lider yöneticilerin dikkat etmesi gereken önemli noktalardan birisi de, çatışmaları okul örgütünün niteliğine uygun bir biçimde yöneterek, işbirlikçi bir okul kültürünün oluşmasına katkıda bulunmak olmalıdır. Bu araştırmanın genel amacı; okul müdürlerinin kullandıkları çatışma yönetim stilleri ile okul kültürünün gerçekleşme derecelerini demografik değişkenler bakımından belirlemek ve okul müdürlerinin kullandıkları çatışma yönetimi stilleri ile okul kültürünü oluşturan boyutlar arasında bir ilişki olup olmadığım ortaya koymaktır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak için iki farklı anketten yararlanılmıştır Müdürlerin çatışma yönetimi stillerine ilişkin verileri toplamak için kısa adı ROCI II olan anket formu; okul kültürüne ilişkin verileri toplamak için de School Culture Survey adlı anket formu kullanılmıştır. Anket formları yazarların izniyle Türkçe'ye uyarlanmış ve toplam 308 okul müdürüne uygulanmıştır. Anketlerden elde edilen veriler aritmetik ortalama,standart sapma, Anova, LSD testi ve Pearson Korelasyon Katsayısı gibi teknikler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda okul müdürleri çatışmaları yönetmede tümleştirme stilini "her zaman", uzlaşma stilini "çoğunlukla, ödün verme ve kaçınma stillerini "ara sıra", hükmetme stilini ise "az" kullandıklarını algılamışlardır. Yine okul kültürü boyutlarından "İşbirlikçi Liderlik' in" "her zaman", Amaç Birliği, Öğrenme, Mesleki Yardımlaşma, Mesleki Gelişim ve Öğretmen İşbirliği boyutlarının ise "çoğunlukla" gerçekleştiğini algılamışlardır. Araştırmada Okul türü, cinsiyet, okul müdürünün mezun olduğu okul ve okul müdürünün deneyim süresi değişkenlerine göre müdürlerin çatışma yönetimi stillerini kullanma dereceleri arasında.05 düzeyinde anlamlı fark bulunmuştur. Okul büyüklüğü ve yaş değişkenine göre ortalamalar arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Diğer yandan okul türü, yaş, ve deneyim süresi değişkenlerine göre okul kültürününgerçekleşme dereceleri arasında.05 düzeyinde anlamlı fark bulunmuştur. Okul büyüklüğü, cinsiyet ve okul müdürünün mezun olduğu okul değişkenine göre arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Araştırmada ayrıca çatışma yönetimi stillerinden Tümleştirme ve uzlaşma stilleri ile işbirlikçi okul kültürünün tüm boyutları arasında orta ve düşük derecelerde, istatistiksel bakımdan.01 düzeyinde olumlu bir ilişki bulunmuştur. Ödün verme stili ile "öğrenme ortaklığı" hariç diğer tüm boyudan arasında düşük derecelerde, istatistiksel bakımdan.01 düzeyinde olumlu bir ilişki bulunmuştur. Buna karşın hükmetme stili ile "işbirlikçi liderlik" arasında düşük derecelerde, istatistiksel bakımdan.05 düzeyinde olumsuz bir ilişki ortaya çıkmıştır. Kaçınma stili ile okul kültürü boyutlarından hiçbirisi ile anlamlı bir ilişki ortaya çıkmamıştır.