Özet:
Sanayi devriminden bu yana, dünyada endüstriyel atık oluşumu artarak günümüzün en büyük problemlerinden biri haline gelmiştir. Özellikle ağır metal içeren tehlikeli atıkları depolamak oldukça büyük bir sorun haline gelmektedir. Metal kaplama endüstrisi de bu sorundan etkilenen endüstri dallarından birisidir.Bu çalışmada, metal kaplama tesisi atık su arıtma ünitesinde oluşan ve galvaniz çamur olarak adlandırılan filtre pres kekinin değerlendirilmesi incelenmiştir. Bu amaçla 2 farklı çalışma (metal geri kazanımı ve cam üretimi) yapılmıştır. Deneysel çalışmalardan önce galvaniz çamurun karakterizasyonu yapılmış ve açık alanda toprağa depolanması durumunda atmosferik koşulların etkisini inceleyebilmek için yağmur suyuyla çözünürlüğü araştırılmıştır. Deneysel çalışmanın ilk aşamasında metal geri kazanımı için kalsinasyon sıcaklığı, uygun asit, asit konsantrasyonu, liç sıcaklığı ve liç süresi gibi optimum asit liçi parametreleri belirlenmiştir. Ardından bakır (Cu) geri kazanımı için sementasyon işlemi uygulanmıştır. Verimin en yüksek olduğu parametreleri belirleyebilmek için sementatör miktarı, pH, sementasyon sıcaklığı ve süresi incelenmiştir. İkinci olarak galvaniz çamurun cam endüstrisinde hammadde olarak kullanımı araştırılmıştır. Elde edilen ürünlerin karakterizasyonu yapılmış ve toksik karakteristik liç prosedürü (TCLP) kullanılarak ağır metal salınımı olup olmadığı incelenmiştir. Sonuç olarak, ilk kısımda belirlenen optimum liç parametreleri, 1 M sülfürik asit (H2SO4) konsantrasyonu, 323 K liç sıcaklığı ve 5 dk liç süresidir. Sementasyon deneyleri sonucu belirlenen optimum parametrelerde ise % 95.45 verimle Cu geri kazanımı sağlanmış, ikinci aşamadaysa üretilen cam ürünün rengi dolayısıyla süs veya dekoratif eşya olarak kullanılabileceği görülmüştür.
