Özet:
Doğal zeolitler, katyon değişimi, moleküler eleme, kataliz ve sorpsiyon gibi değerli fizikokimyasal özelliklere sahip gözenekli yapıda hidratlanmış aluminosilikat mineralleridir. Çevresel uygulamalar için doğal zeolitlerin kullanımı özellikleri ve dünya çapında önemleri nedeniyle yeni araştırma alanları kazanmaktadır. Bu çalışmada, doğal bir zeolit olan klinoptilolitin sodyum hidroksit ile katı sıvı ekstraksiyonuyla zeolitlerin yapısından silisyum ve alüminyum uzaklaştırılarak Si/Al oranları değiştirilmiştir. Si/Al oranı zeoliti karakterize eden önemli bir yapısal özelliktir. Merkezi bileşik tasarım yöntemi kullanılarak belirlenen koşullarda, sodyum hidroksit konsantrasyonu (1 ,2 ve 3 M), sıcaklık (55, 65 ve 75°C), zaman (1, 2 ve 3 saat) ve katı/sıvı reaktan oranının (3, 4 ve 5 g/L) klinoptilolitin sodyum hidroksit ile katı sıvı ekstraksiyonuna etkileri ve değişen yapısal özellikleri incelenmiştir. Zeolitin katı-sıvı ekstraksiyon uygulanmadan önceki ve sonraki yapısal özellikleri XRD, XRF, BET ve SEM ile belirlenmiştir. Elde edilen veriler değerlendirilerek, zeolitin yapısından ayrılan alüminyum ve silisyum miktarları ve ilgili parametreler arasında etkileşim terimlerini içeren ikinci dereceden model denklemleri geliştirilmiştir.
