Abstract:
Bu çalışmada, günümüz bilim felsefesi bağlamında İslâm dünyasında meydana gelen İslâmî bilim tartışmaları, umumî anlamda çağdaş bilginin İslâmîleştirilmesi bakımından ele alınmıştır. İslâmî bilimin inşa edilebilirliği bağlamında çağdaş bilginin İslâmîleştirilmesi meselesi, 20. yy. ikinci yarısından sonra al-Attas tarafından ilk defa ortaya atılmış ve gittikçe yoğunluğunu daha çok hissettirerek günümüze kadar cevval bir şekilde gelmiştir. Çağdaş bilginin İslâmîleştirilmesi ekseninde İslâm bilim tartışmalarının, ana hatlarıyla üç önemli veçhesinden söz etmek mümkündür. Bunlardan birincisi, İslâm dünyası başta olmak üzere insanlığın içinde bulunduğu siyasî, iktisadî, çevresel, toplumsal ve zihinsel sorunlardan arındırmanın yanı sıra aslından uzaklaştırılan bilginin aslına dönüştürülmesiyle ilgili arayışları içerir. İkincisi, bu sorun ve arayışların ilmî bir düzlemde tahlilinin yapılmasına imkân sunulması bakımından esasen İslâm dünyasının, kadim ilmî geleneğiyle kopar(t)ılmış olan bağlarının yeninden tesis edilmesi anlayışıyla ilişkilidir. Üçüncüsü ise çalışmamızın da ana iskeletini oluşturan modern bilim kuramının ilk iki sorunsalının ortaya çıkmasına zemin hazırlayan önemli bir etken olarak kabul edildiğinde, bu akıma karşı yeni bir bakış açısı ve alternatif bir bilimsel algının geliştirilmesi ile ilgili tartışmaları ihtiva eder. Bu son ifadeyle çağdaş bilginin İslâmîleştirilmesi bağlamında tesis edilecek İslâmî bilim, modern mekanik bilime bir tepki olmakla birlikte modern bilimin tasarladığı bilimsel zihniyete alternatif bir bilim modelinin ortaya çıkarılmasına mukabil gelir. Bu tartışmalar ışığında çalışmamız, al-Attas'ın bilim felsefesinin bir analizini ve tartışmasını yaparak onun modern bilime ilişkin eleştirileri üzerine yoğunlaşacaktır. Bu bakış açısıyla çalışmamız, al-Attas'ın günümüzde İslâm bilim geleneğinin tekrardan nasıl canlandırılabileceğine ilişkin tezlerini irdelemeye çalışacaktır. Böylece bu çalışma, İslâm dünyasında akademik düzeyde yoğun bir şekilde tartışılan İslâmîleştirme projesinden hareketle girişilen akademik bir çabanın hâsılatıdır.
