Özet:
Bu çalışma, Türkiye'de çok partili hayata geçiş döneminde azınlıkların durumunu ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır. Azınlıkların, çok partili hayata geçiş ile birlikte Tek Parti dönemine göre daha rahat koşullar içerisinde yaşamaya başladığı yaygın bir kanıdır; ancak döneme ilişkin gayrimüslim cemaatlerin her birini ele alan kapsamlı bir çalışma mevcut olmadığından, bu düşünce belli başlı birkaç gelişme üzerinden savunulmaktadır. Bu çalışma, bu konudaki açığı bir nebze olsun ortadan kaldırarak, döneme ilişkin bundan sonra yapılacak değerlendirmelerin daha sağlam temeller üzerine oturtulabilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Bu amaca ulaşabilmek için dönemin bazı gazeteleri taranmış, Amerikan Milli Arşivleri ve Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri'nde bulunan azınlıklara ilişkin belgeler incelenmiştir.Dönem üzerinde yapılan incelemeden elde edilen bilgilere ve bunların Tek Parti dönemi ile yapılan karşılaştırmasına dayanılarak, azınlıkların çok partili dönemde resmi çevrelerin daha ılımlı politikalarına muhatap oldukları söylenebilir. Bunda, çok partili düzene geçiş ile birlikte yaşanan demokratikleşmenin azınlık politikalarına da yansıması önemli bir nedendir. Gayrimüslimlere yönelik politikaların yumuşamasındaki bir diğer etken, azınlıkların önemli bir oy kaynağı teşkil etmesi olmuştur. Dikkat çeken bir durum da, azınlıklara yönelik politikaların şekillenmesinde devletlerarası ilişkilerin belirleyiciliğidir. Bu durumun etkisiyle, Yahudi ve Rum cemaati çok partili hayata geçiş döneminde siyasi çevrelerle ilişkilerini geliştirmeyi başarmış, Türkiye'nin tehdit olarak gördüğü SSCB'ye göç etme teşebbüsünde bulunan Ermenilere ise resmi makamlarca sürekli şüphe ile yaklaşılmıştır.
