Özet:
1970'lerin ortasından başlayarak dünya ölçeğinde, ekonominin yeniden yapılanmasıyla ortaya çıkan üretim biçimindeki değişim, buna bağlı olarak yeni yer seçimleri ve sanayisizleşme, özellikle Avrupa ve Kuzey Amerika'daki kentlerin ekonomisini ve kentsel mekanlarını olumsuz etkilemistir.1980 sonrasında merkezi-yerel yönetim ilişkilerinin de yeniden yapılanması ve kentlerin ekonomik problemlerle bas etme konusunda merkezi yönetimin azalan maddi desteği de eklenince kentlerin krizden çıkış yolları bulmaları kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu süreçte kentlerin içinde bulundukları bu durumdan kurtulma ve sermaye yatırımlarını kendilerine çekebilme çabaları, her birinin birer girişimci kent rolü üstlenmelerini getirmiştir. Dolayısıyla, artan rekabet ortamı kent ekonomilerini ve kentsel mekanları yeniden canlandırmak için, kentlerin yeni politikalar ve stratejiler geliştirmesini gündeme taşımıştır. Bu süreçte, yer alan aktörler ve uygulama araçları önem kazanmaktadır. Türkiye'de kentsel dönüşüm süreci Avrupa ve Amerika'nın 1970'li yıllarla birlikte yasamaya başladıkları sorunlarla birebir örtüşmemektedir. Türkiye'de 1950'li yıllarda başlayan hızlı kentleşme şehirleri düzensiz gelişimlerle karsı karsıya getirmiştir. 1980'li yıllarda dışa açık ekonomik politikaların etkisiyle kentler, dünya ekonomisinin ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde hızlı bir dönüşüm sürecine girmişlerdir. Türkiye'deki mevcut yenileme projelerine bakıldığında fazla bir örnek görülmemektedir. Ayrıca bu tür projeler devlet tarafından desteklenmediği için genellikle sivil girişimlerin baskın olduğu küçük ölçekli çalışmalardan oluşmaktadır. Bu süreçte, yapılan çalışmalar yetersiz olsa da gelecekte gerçekleştirilebilecek olan yeniden canlandırma projelerine örnek olması açısından önem taşıyacaklardır. Tez kapsamında, kentsel dönüşüm kavramının ortaya çıkış süreci, emlak, konut, turizm ve kültür eksenli dönüşümlere dayalı stratejilerin oluşum süreçleri ve kentlere etkileri, bir yeniden canlandırma stratejisi olarak kültür mahallesi kavramı incelenmiştir. Günümüzde henüz yeni ortaya çıkan kültür mahallesi kavramı İngiltere, İrlanda, Avustralya ve Türkiye'den birer örnekle karşılaştırılmalı olarak, benzer ve farklı yönleriyle ele alınmıştır.