Filo atama probleminin incelenmesi ve Türk Hava Yolları için bir vaka çalışması

Abstract

Hava trafik yoğunluğunun gün geçtikçe artması havaalanlarının mevcut kapasitelerinin arttırılmasına yönelik karar destek sistemlerinin geliştirilmesini gerektirmektedir. Bu çalışmada öncelikle havaalanı sıklıkla karşılaştıkları bir problem olan uçak ataması problemine ilişkin yapılan çalışmalar, problemin çözümüne yönelik olarak geliştirilen yöntemler ve uygulama sonrası elde edilen iyileştirmeler ele alınacaktır. Havayolu şirketleri için ciddi maliyet artışlarına sebep olan filo ataması problemi, ?doğru uçuşa doğru uçağın atanması? sorununun çözümü için gereklidir.Türkiye'nin önde gelen havayolu olan ?Türk Hava Yolları?nın verileri kullanarak, yöneylem araştırması tekniği ile bir Filo Atama Modeli kurulmuştur. Bu modelin amacı, maliyeti minimum yapacak şekilde uygun filoları uygun uçuşlara atamak ve havaalanlarında geceleyin yerde bulunan optimal uçak sayılarını belirlemektedir. Modelin amaç fonksiyonunu oluşturmak için öncelikle ikili ve tamsayı değişkenler seçilmiştir. Sonra her filo tipi için işletme masrafları ve yolcu kayıp masrafları hesaplanmıştır. Bu değerler her uçuşun beklene talebine, standart sapmasına ve tekrar alım oranına göre hesaplanmıştır. Amaç fonksiyonu oluşturulduktan sonra uçak kapsama, uçak denge ve uçak müsaitlik kısıtları belirlenmiştir. Sonraki aşamada Filo Atama Modeli kurulup, bu model Lindo optimizasyon programı ile kodlanıp maliyeti minimum yapacak şekilde filoların uçuşlara atanmasını sağlayan optimal bir çözüm elde edilir.