Tedarik zinciri yönetiminde erpıı kullanımının, işletme tedarik zinciri yönetimi performansına etkisi

Abstract

Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte, sadece şirket içerisinde yürütülen operasyonları birbirine entegre edebilen ERP sistemlerini kullanan işletmeler, rakiplerine karşı rekabet avantajı sağlama açısından geri kalmaya başlamıştır. Artık sadece kurum içerisindeki süreçlere yeniliklerin entegre edilmesi yeterli olmamakla birlikte, kurum dışında tedarikçilerle ve müşterilerle entegrasyon, ve iş birliği gerekmektedir. ERPII, işletme dışındaki tedarikçileri de tedarik zincirine dahil ederek, maliyet düşürme, tedarik zincirinin etkinliğini artırma ve işbirliği ile daha hızlı, daha yenilikçi işletmeler yaratma özellikleri sayesinde, mevcut ERP çözümlerinden daha fonksiyonel hale gelmiştir. İşletmelerin tedarik zinciri performanslarını olumlu yönde etkileyecek, mevcut ERP çözümlerine ek çözümler sunan, ERP sistemlerine ihtiyaç duyması nedeniyle, bu çalışma yürütülmüştür. Bu çalışmada, ERPII'nin mevcut ERP sistemlerine getirdiği ek çözümlerin, işletmelerin tedarik zinciri performansı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Literatürde, ERPII'nin iç ve dış tedarik zinciri entegrasyonunda kullanımını ve tedarik zinciri performansına etkilerini birlikte inceleyen çalışma yer almamaktadır. Yapılan çalışmalar, ERPII'nin firma tedarik zinciri performasına ve firma genel performansına etkilerini incelemektedir. Bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı, iç ve dış tedarik zinciri entegrasyonu, ERPII ve ve tedarik zinciri performansı konularının birlikte incelenmesidir. Bu çalışma ile amaç, iç ve dış tedarik zinciri entegrasyonunda ERPII kullanımının işletmelerin tedarik zinciri performansı üzerindeki etkilerini belirlemek ve bu konuda çalışma yapacak araştırmacılara örnek oluşturmaktır. Çalışmada, dış entegrasyon, firma tedarik zinciri sisteminin, tedarikçi ve müşteri sistemiyle entegrasyonun sağlanmasını ifade etmektedir. İç entegrasyon ise, şirket içinde kurulacak veya kurulan modüllerin, kullanılan modüllerle entegrasyonunun sağlanabilmesini ifade etmektedir. Araştırmada kullanılan tedarik zinciri performans ölçütlerinin oluşturulmasında, SCOR modeli referans alınmıştır. SCOR modeli performans niteliklerinden güvenilirlik, yanıt verebilirlik, maliyet ve varlık yönetimi etkinliği araştırmada kullanılacak tedarik zinciri performans ölçütleri olarak seçilmiştir. Bu çalışmada, tedarik zinciri yönetiminde iç ve dış entegrasyon alanlarında ERPII kullanımının, işletmelerin tedarik zinciri yönetimi performansı üzerindeki etkilerini inceleyen hipotezler oluşturulmuş ve SPSS 17.00 istatistik paket programı yardımıyla, hipotezler test edilmiştir. Hipotez testlerine veri oluşturmak için, anket çalışması yürütülmüştür. Araştırmada yürütülen anket, değişik sektörlerde hizmet veren 35 işletmeye iletilmiş ve cevaplandırmaları istenmiştir. Anket iletilen işletmelerin hepsinden yanıt alınamaması nedeni ile, örneklem alınması yoluna gidilerek, 32 firmadan alınan anket yanıtları örnek olarak alınmıştır. Yapılan diğer araştırmalarla karşılaştırıldığında, bu çalışmadan çıkan sonuçların diğer araştırma sonuçlarıyla benzer sonuçlar gösterdiği görülmüştür. Araştırma sonucunda, ERPII'nin işletmenin tedarik zinciri yönetimi iç ve dış entegrasyon alanlarında kullanılmasının, seçilen tedarik zinciri performans ölçütleri üzerinde farklı etkileri olduğu görülmektedir. ERPII'nin dış entegrasyon alanında kullanılmasının, araştırmada kullanılan tedarik zinciri ölçütlerinin hepsi üzerinde pozitif etkisi olduğu görülmektedir. ERPII fonksiyonlarının iç entegrasyon alanında kullanılmasının, araştırmada kullanılan tedarik zinciri ölçütlerinden sadece ?etkin varlık yönetimi?, ?etkin güvenilirlik yönetimi? üzerinde pozitif etkisi olduğu, ?etkin yanıt verebilirlik yönetimi? ve ?etkin maliyet? yönetimi ölçütleri üzerinde ise etkisi olmadığı görülmüştür. ERPII'nin hem dış ve hem de iç entegrasyon alanında kullanılmasının ise, araştırmada kullanılan tedarik zinciri ölçütlerinin hepsi üzerinde pozitif etkisi olduğu görülmektedir. Araştırmada, firma boyutu, sektörü ve coğrafi konumuna göre bir ayrım yapılmadığından bulgular, farklı araştırmalar için değişim gösterebilir. Bu çalışmadan çıkan sonuçlar değerlendirildiğinde, ERPII'nin dış ve iç tedarik zinciri entegrasyonunda ayrı ayrı kullanılması, işletme tedarik zinciri performansında bütünüyle bir iyileşme ve gelişme sağlamayacaktır. Buna karşın, ERPII'nin dış ve iç tedarik zinciri entegrasyonunun her ikisinde de kullanımı, tedarik zinciri yönetimi süreçleri içinde yer alan sipariş verme, satın alma, stok yönetimi, işletme lojistiği, müşteri ilişkileri ve hizmetleri gibi zincirin en kritik işlerinin anlık verilerle ve iş yükü getirmeden, daha yüksek müşteri memnuniyetiyle, daha güvenilir, daha düşük maliyetlerle yerine getirilmesini sağlayabilecektir.