Özet:
Bu çalışmada, Şinca Daşösi İlmiy Jurnili'nde yayınlanan (1993) Mir Sultan Osmanov ve Hemit Tömür'ün "Çağatay dili Torisidiki Karaşlirimiz"(1993) adlı makalesi ele alınarak Çağatayca'nın Modern Özbekçe ve Yeni Uygurca ile olan ilişkisi değerlendirilmiş böylece Çağataycanın Türk dilleri arasındaki yeri ve öneminin belirtilmesi amaçlanmıştır. Türkoloji çalışmalarında bir kısım Türkologlar Çağataycanın Modern Özbekçenin temelini oluşturduğu ve Çağataycaya ait dil özelliklerinin günümüz dillerinden Modern Özbekçede korunduğu görüşünü savunmaktadır. Bunun yanı sıra Çağataycanın Yeni Uygurcaya kaynaklık ettiği ve Çağataycanın Yeni Uygur Türkçesi içinde muhafaza olduğu yönündeki farklı görüşü savunan Türkologlar da bulunmaktadır. Dolayısıyla Çağataycanın varisinin Özbekçe mi yoksa Çağatayca mı olduğu Türkoloji çalışmalarında henüz netlik kazanamamış bir konudur. Tez çalışmamızın da kaynağını oluşturduğu, Hemit Tömür ve Mir Sultan Osmanov'un "Çağatay Tili Torisidiki Karaşlirimiz" (1993) adlı bu makalesi, Çağataycanın Modern Özbekçe ve Yeni Uygurca ile olan yakınlığını detaylı bir biçimde inceleyerek Çağataycanın Yeni Uygurcanın temeli olduğuna dolayısıyla Çağataycanın günümüzde Yeni Uygurcada korunmakta olduğuna dair görüşlerini Sesbilgisel (Fonetik), Biçimbilimsel (Morfolojik), Dilbilgisi (Gramer) ve söz varlığı (Leksikolojik) dil verilerinine dayandırarak açıklamaktadır. Türkoloji çalışmalarında henüz netlik kazanmamış, tartışmaya açık olan bu konu bu tez çalışmasında sözkonusu makaleden yola çıkılarak yeniden değerlendirilmiş sonuç olarak, her iki dilinde Çağatayca ögeler taşıdığı kabul edilmekle birlikte temel kurallar göz önünde bulundurularak Çağataycanın günümüz dillerinden Yeni Uygurcada korunmakta olduğu sonucuna varılmıştır.
