Sait Faik'in eserlerinin Türkçe sözvarlığı açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanmış biçimiyle, Sait Faik Abasıyanık'ın bütün eserlerini ele alan bir sözlük hazırlamaktır. Hazırlanan sözlük, yalnızca Sait Faik eserlerinde kullanılan sözcükleri kapsamaktadır. Sözlükteki her sözcük ayrı bir madde olarak ele alınmış, bu maddeler alfabetik sıraya uygun olarak dizilmiştir. Tez içerisinde A, B, C, Ç harfleriyle başlayan ve eserlerde geçen tüm sözcükler incelenmiştir, çalışmanın tez tesliminden sonra devam etmesi ve sözlüğün tamamlanması planlanmaktadır. Sözlükte, (hiçbir sözlükte bulunmayan ve anlamı bağlamdan çıkarılamayan sözcükler dışında) her sözcüğün anlamı verilmiştir, her sözcük için verilen anlam, sözcüğün metin bağlamında ifade ettiği anlamdır. Sözlüğe alınan her sözcüğün kökeni (hangi dilden Türkçeye geçtiği, sözcüğün alındığı dildeki özgün biçimi, kökü ve aldığı ekler) belirtilmiştir. Kökenlerin belirtilmesi, sözlüğün etimolojik bir sözlük olmasını sağlamıştır. İncelenen sözcükler Türkçenin söz varlığına dahil olan sözcüklerdir. Türkçe, bütün diller gibi, yabancı dillerden alınma sözcükleri de barındırdığı için, hem Öz Türkçe hem de yabancı kökenli sözcükler bu sözlüğün kapsamına girmişlerdir. Sait Faik'in eserlerini oluşturduğu zaman ve mekânların, kullanılan sözcükler üzerinde belirleyici olduğu gözlemlenmiştir. Yazarın Burgazada'da yaşayıp yazdığı ve bu adada, günümüzde olduğu gibi geçmişte de pek çok Rum'un yaşadığı bilinmektedir. Yazarın adadaki Rum kesimiyle ve özellikle Rum balıkçılarla iletişim kurmuş olması sonucu eserlerinde çok sayıda Rumca sözcük kullanılmıştır. Yazarın toplumun alt kesimlerinden olan insanları tanıyıp, bu insanların öykülerini anlatmayı tercih ettiği bilinmektedir. Bundan dolayı eserlerinde argo sözcüklere fazlaca rastlanması tesadüf değildir. Yazarın eserlerinde, günümüzde kullanılmayan veya az kullanılan Osmanlıca sözcüklere yer vermesi, yazarın yaşadığı dönemle ilgili bir durumdur. Bu sözlüğü oluştururken, dizin oluşturma, sözcüklerin anlamlarının ve etimolojik biçimlerinin saptanması, saptanan anlamlar ve etimolojik biçimlerin geçerli bir sözlük formatına dönüştürülmesi gibi temel yöntemler kullanılmıştır. Oluşturulan sözlüğün amacı, ayıklama yapılmaksızın yazarın kullandığı tüm sözcükleri inceleyerek, Sait Faik üzerine araştırma yapan akademisyen, öğrenci, okuyucu veya çevirmenlere faydalı olacak bir kaynak hazırlamaktır.