Abstract:
Bu tez çalışmasında 1876-1877 yılları arasında yayımlanmış olan Sabah gazetesinin 1-309. sayıları incelenmiş ve konulara göre açıklamalı indeksi yapılmıştır. İmtiyaz sahibi Papadopulos isimli bir Rum olan Sabah'ın ilk 256 sayısının muharriri ve iltizam sorumlusu Türk dili ve edebiyatındaki çalışmalarıyla tanınmış olan Şemseddin Sami'dir. Sabah, 309 sayıda bir kez Matbuat İdaresi tarafından kapatılmış ancak 10 gün sonra affedilerek kaldığı yerden yayım hayatına devam etmiştir. Temel prensibi açık ve anlaşılır bir lisanla okurları sıkmayacak uzunlukta haberler yayımlamak ve ucuz olmak olan Sabah gazetesinin maddi sıkıntılar yüzünden iki kez yayımına ara verdiği görülmüştür. Şemseddin Sami'nin gazeteden ayrılması ile Sabah'ı kimin çıkardığı bilinmemekte ancak sahib-i imtiyazının yine Papadopulos olduğu anlaşılmaktadır. Matbuat tarihinde önemli bir yere sahip olan yayıncı Mihran ise 123. sayıya kadar Sabah'ın müdürüdür. 93 harbi öncesi Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu koşullar, Balkanlarda başlayan bağımsızlık mücadelesi, Avrupa Devletleri ile Osmanlı Devleti'nin siyasi ilişkileri, Rusya ile Osmanlı Devleti'ni savaşa sürükleyen nedenler ve olaylar hakkında detaylı bilgileri Sabah gazetesinde bulabiliyoruz. İndekste 14.000'den fazla haber birkaç cümle ile açıklanarak o dönem hakkında bilgi edinmek isteyen araştırmacılar için bir kaynak olmak amaçlanmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise gazetede sanat, polemik, tenkit, basın, dil ve edebiyat gibi konulardaki yazıların günümüz Türkçesine aktarılmış hali yer almaktadır. Dönemin eğlence hayatını gösterir tiyatro ve konser ilanları da son bölüme eklenmiştir.