Galata Mevlevihanesi Müzesi koleksiyonlarının çağdaş müzecilik anlayışı içinde değerlendirilmesi

Abstract

Kültür Bakanlığı'na bağlı İstanbul Galata Mevlevihanesi Müzesi'nde 2005 yılında yeniden yapılanma sürecine girilmiştir. 2009 yılı başından itibaren çalışmalar "İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı"nın desteğiyle devam etmektedir. Koleksiyonlarının yeniden ele alınarak çağdaş müzecilik bağlamında değerlendirmesi konusunda bunu bir fırsat gören Kültür Bakanlığı ve müze yönetimi yapının çağdaş bir müzeye dönüştürülmesi konusunda çabalarını sürdürmektedir. Bu süreçte Müze Müdürü olarak aktif çalıştığım müzede, uygulanabilirlik ölçüsünde gerçekleştirmek istediğimiz çalışmalardan en önemlisi olan müze malzemelerinin ve müzenin interaktif bir biçimde günümüz ortamına kazandırılması bu tezin konusunu oluşturmaktadır.Çalışma kapsamında bu bağlamda müzenin genel durumunu anlatan giriş bölümünden sonra, ikinci bölümde günümüzde yeterince bilinmeyen tasavvuf, tarikat yapıları ve Mevlevi kültürü, ortaya çıkışı, yayılma alanları ile Mevlevihanelerin mekânsal yapıları incelenmiştir. Üçüncü bölümde Osmanlı egemenliğindeki Mevleviliğin gelişim süreci ve İstanbul'daki Mevlevihaneler anlatılarak, Mevlevilik içinde ayrı bir kültür oluşturan İstanbul Mevleviliğine değinilmiştir. Dördüncü bölüm ise müzenin kurulduğu günden günümüze kadar geçen süreç "Divan Edebiyatı Müzesi" ve "Galata Mevlevihanesi Müzesi" olarak dönemselleştirilerek sorunlar ve çözüm yolları ortaya konulmuştur. Müze koleksiyonları hakkında bilgiler verilerek ve bu koleksiyonların müzenin asıl sergi mekânı olacak Semahane binasında gerçek işlevlerine uygun olarak sergilenmesi konusunda bir öneri geliştirilmiştir. Değerlendirme ve sonucu içeren beşinci bölüm Galata Mevlevihanesi'nin müze olarak karşı karşıya bulunduğu sorunlar ve bu sorunlara getirilen çözümlerin tartışılması Mevlevihane yapıları ve koleksiyonların en doğru biçimde geleceğe aktarılması aynı zamanda çağımız bilgi ortamına katılmasının irdelenmesini içermektedir. Böylelikle müzenin sahip olduğu koleksiyonlar ile doğru bir sergileme kurgusu oluşturup ileri müzecilik tekniklerinden yararlanarak İstanbul müzeleri içinde hak ettiği yeri alması amaçlanmıştır.Bu tezde gerçeklik ve uygulanabilirlik ölçüsünde Galata Mevlevihanesi Müzesi'nin sorunlarını birebir bilen ve uygulayan pozisyonundaki avantajımdan yaralanarak uzun süredir restorasyon nedeniyle kapalı bulunan müzenin koleksiyonlarının çağdaş müzecilik açısından değerlendirilerek yeniden sergilenmesi için bir öneri üretilmiştir. Umudumuz ortaya koyduğumuz bu gerçekçi sergileme önerisinin yakın zaman içinde uygulanıp aynı konumdaki diğer müzelere örnek olmasıdır. Bu umutla hazırladığımız çalışma doğrultusunda Galata Mevlevihanesi Müzesi'nin İstanbul Müzeleri içinde hak ettiği yeri bir an önce alması dileğimizdir.