Abstract:
Bu tez çalışmasının amacı, seçilmiş örnek sanat eserlerinin simetri ve ilişkili olduğu kavramlar açısından incelenerek, bu kavramların etkileri ve sonuçlarının irdelenmesidir. Ayrıca bu amaca bağlı olarak, temel bilimlerin önemli kavramlarının, sanat ve tasarım alanında nasıl var olduğunun gözlemlenmesi de diğer bir amaç olarak ortaya çıkmaktadır. Bu tezin kapsamında, görsel ve plastik sanatlar alanından, dönemi içinde önemli addedilen sanatçıların birer eseri incelenmek üzere seçilmiştir. Yapılan çalışmanın ilk safhasında, simetri ve ilişkili olduğu kavramlar genel hatları ile ortaya konmuştur. İkinci aşamada ise seçilen sanat eserlerinin asılları veya asıllarına en yakın imajları üzerinden, ait oldukları alanlarda göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Bu araştırmada, önceki aşamalarda yapılan incelemelerin ışığı altında, simetri ve ilişkili olduğu kavramların, seçilen ürünler üzerinde nasıl ortaya çıktıklarının tespiti ve sonuçlarının irdelenmesi, son aşamayı oluşturmuştur. Burada ele alınan simetri ve ilişkili kavramların, seçilen eserlerin gerek tasarım ve gerekse inşa aşamalarında önemli roller üstlendiği bu çalışmanın ilk önemli bulgusu olarak ortaya çıkmıştır. Yapılan çalışmanın detaylarında karşılaştırması yapılan iki durum/ şeyler arasındaki ilişkinin, çoğunlukla bir çeşit denklik bağıntısı ve benzerliği içerdiği görülmüştür. Ayrıca denklik bağıntısı, benzerlik ve farklılıkların var oluş şekillerine göre söz konusu olan iki durum/ şeyler arasındaki ilişkinin, simetri, benzerlik veya asimetriye doğru evirilebileceği düşünülmüştür. Sonuçları itibari ile simetri ve ilişkili olduğu durumları ortaya çıkartan dönüşümlerden bazılarının, teknik özelliklerinin iz düşümleri ise tasarımın inşa süreçlerinde açıkça izlenebilmiştir. Ayrıca benzer bir sürecin eserin çoğaltım ve dağıtım ağlarında da topolojik anlamda ortaya çıkabilmesinin mümkün olabileceği görülmüştür.
