Abstract:
ELİFBA'DAN HAT SANATINA GEÇİŞ VE NOKTA ÖLÇÜLERİ İslamiyet'ten önce Arami alfabesinden çıkan ve ilkel bir yazı olan Nabâti alfabesinin, bir çok yazı ustasının elinden geçerek Hat Sanatı haline geliş evreleri incelenmiştir. Geometrik bir görünüşe sahip olan Kufi ile başlayan Hat Sanatı îbn Mukle adlı bir hattatın elinde yeni bir boyut kazanmıştır. İbn Mukle'nin ilk defa birim ölçü olarak, noktayı, elifi ve standart daireyi ele aldığı gösterilmiştir. Her yazı çeşidinin yazılışı, hareket başlangıcı olarak bu noktadan başlayışı ve her yazı çeşidinin noktasının diğerlerinden farklı olduğu anlatılmıştır. Özellikle geçmişte ve günümüzde en çok kullanılan Sülüs ve Nesih ve Nestâ'lik yazılarının nokta ölçüleri daha geniş bir şekilde gösterilmiştir. Diğer yazı çeşitlerinin de elimize ulaşan bilgiler dahilinde ölçüleri ve yazılış talimleri verilmiştir. Bunların haricinde hat sanatında kullanılan harekelerin, harflere dahil olan noktaların, noktasız harf işaretlerinin ve tezyin (süs) işaretlerinin nokta ölçüsüne göre yazılışları incelenmiş ve anlatılmıştır. Böylece Elifba'nın bugün geldiği noktaya bakacak olursak, yazıda estetiği sağlayan ve onu hüsn-ü hat (güzel yazı) durumuna getiren bu ölçülerin asılsız, gelişi güzel kullanılan ölçüler olmadığı anlatılmıştır.