Türkiye`de futbolun ekonomisi

Abstract

Teknolojik gelişmelere bağlı olarak üretim tekniğinde yaşanan değişmelerin artırdığı boş zaman süresi ve bu süre içerisinde gerçekleştirilebilecek uygulamalar, kapitalist üretim ilişkileri içerisinde, ticari olarak değerlendirilebilen tüketim mallarına dönüşmüştür. Genel olarak bir boş zaman uygulaması olduğu kabul edilen spor etkinliği de bu süreçten etkilenmiş, ekonomik nitelikleri ön plana çıkan ve değeri piyasada belirlenen bir meta durumuna gelmiştir. Öte yandan sözkonusu metaya yönelik kitlesel ilginin sürekli artışı oldukça önemli bir gelir potansiyeli yaratmış, bu potansiyelden yararlanmak isteyen kişi, kurum ve kuruluşların piyasaya dahil oluşu sonucu neredeyse başlıbaşına bir spor sektörü oluşmuştur. Spor sektörünün en önemli öğesi olarak kabul edebileceğimiz futbol etkinliği de yukarıda belirtilen tüm gelişmelere bağlı olarak spor sektörünün bir alt sektörü biçimine gelmiştir. Doğal olarak futbolun bu biçimi kendi uygulayıcılarım ve izleyicilerini de yapısal değişimlere uğratmış, futbolun olmazsa olmaz bileşenleri olan kulüpler ticari birer işletmeye, izleyiciler ise birer tüketiciye dönüşmüşlerdir. Futbol etkinliği dünya çapında böylesi değişimler yaşamakla birlikte, söz konusu gelişmelerin en yoğun yaşandığı kıta Avrupa olmuştur. Bu anlamda, Avrupa'nın önde gelen ülkeleri olan İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya gibi ülkeler futbolun ekonomik niteliklerinin somut bir biçimde gözlendiği ülkelerdir. Bu ülkelerde futbol, kendine özgü mal ve hizmetlerin üretiminin ve tüketiminin yapıldığı bir piyasaya sahiptir. Ekonomik ve sosyo-kültürel olarak benimsediği yönelim çerçevesinde Türkiye'de de, futbol açısından Avrupa'ya benzer gelişmeler özellikle son on beş yıl içerisinde yoğunlaşmıştır. Türkiye'de de Avrupa ülkeleri gibi futbol piyasasında birbirleriyle ekonomik iletişim içerisinde olan bileşenler ortaya çıkmış, bu bileşenler futbolun yarattığı ya da yaratabileceği gelir potansiyelinden daha fazla pay alabilmek için birbirleriyle rekabete girişmişlerdir.XVI 11 Ancak Türkiye'de, futbol piyasasını oluşturan bileşenlerin futbol endüstrisinin gösterdiği gelişim hızına uygun yapılanmalar içerisinde bulunmamaları önemli sorunların ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştır. Bu durum da kaynak savurganlığı spekülatif kazanımlar, kayıt dışı uygulamalar gibi olumsuzluklara yol açmıştır. Anahtar Kelimeler: Bu çalışmanın anahtar kelimeleri şunlardır, "Futbol ve Tüketim", "Futbol Malı", "Futbolda Emek", "Futbol İşletmesi", "Futbolda Doğa" ve "Futbolda Girişim".